Η εκπλήρωση μιας πολυετούς εκκρεμούς υποχρέωσης: Ο οριστικός ενταφιασμός των λειψάνων του Μητροπολίτη Κιτίου Νικοδήμου Μυλωνά

Αυτές τις ημέρες βρέθηκε στην ιστορική επικαιρότητα μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης κυπριακής εκκλησιαστικής και πολιτικής ιστορίας, ο Μητροπολίτης Κιτίου Νικόδημος Μυλωνάς. Ο Νικόδημος (1889-1937) υπήρξε μια μορφή με τεράστιο και πολυσχιδές πνευματικό, ποιμαντικό, εκπαιδευτικό και συγγραφικό έργο. Δυστυχώς για τον Μυλωνά, όπως για πολλούς πρωταγωνιστές της εκκλησιαστικής και πολιτικής σκηνής της Αγγλοκρατίας, δεν υπάρχει […]

Κυπροχιώτικες ιστορίες προσφυγιάς

Πριν μερικές μέρες παρέλαβα με συγκίνηση από τη Χίο ένα όμορφο βιβλιαράκι, με πρόλογο και επιμέλεια της Γεωργίας Λουκά – Μίτση και τίτλο “Να ανταμώσουμε στη γλυκιά μας πατρίδα” (Χίος, Απρίλιος 2023). Με την κυρία Γεωργία Μίτση και τον σύζυγό της, Νίκο, είχαμε γνωριστεί πριν από επτά χρόνια στη Χίο, σε ένα συνέδριο για τον […]

Ένας κυπριακός ύμνος του 1840 στον Άγιο Λάζαρο

Στην υπό έκδοση (σε λίγες μέρες) Επετηρίδα του Κέντρου Μελετών Μονής Κύκκου δημοσιεύεται (σσ. 339-350) το άρθρο μου «Ύμνος ψαλλόμενος κατά την εορτήν του Αγίου και Δικαίου τετραημέρου Λαζάρου: Μια αθησαύριστη, στην κυπριακή βιβλιογραφία, έκδοση του Νικόλαου Ιερωνυμίδη (1840)». Για τον Νικ. Ιερωνυμίδη γνωρίζουμε ότι γεννήθηκε στα Λεύκαρα, το 1817, και ότι χρημάτισε δάσκαλος στη […]

Ένα ηλεκτρονικό ημερολόγιο για το 2022

Φώτα σήμερα, και ο φετινός κύκλος του δωδεκαημέρου έχει ολοκληρωθεί στη σκιά της πανδημίας. Από τις ευχές και τα δώρα που πήρα φέτος, κοινοποιώ μέσα από το “Περί ιστορίας”, με την άδεια του δημιουργού του, το ηλεκτρονικό ημερολόγιο που έφτιαξε ο φίλος Γιάννης Τζαννέτος, που ζει στον Βόλο. Γνωριστήκαμε εδώ και χρόνια εξαιτίας της καταγωγής […]

Οι Κύπριοι του Αλβανικού μετώπου (1940-1941)

Δεδομένης της βρετανικής άρνησης και των προσκομμάτων για τη μαζική κατάταξη Κυπρίων εθελοντών στον ελληνικό στρατό το 1940, μόνο ένας μικρός αριθμός Κυπρίων ευτύχησε να έχει ουσιαστική προσφορά στον αγώνα στα βουνά της Ηπείρου και της Αλβανίας, προασπίζοντας την ελληνική ελευθερία εναντίον της εισβολής των ιταλικών στρατευμάτων του Μουσολίνι. Θα τους ακολουθούσαν, από τον Δεκέμβριο […]

Ένα μνημείο για τον Κανάρη που έμεινε στα σχέδια

O πρώτος που κάνει λόγο για την άφιξη του Κωνσταντίνου Κανάρη στην Κύπρο, τον Ιούνιο του 1821, είναι ο Γεώργιος Ι. Κηπιάδης, στα «Απομνημονεύματα των κατά το 1821 εν τη νήσω Κύπρω τραγικών σκηνών» (Αλεξάνδρεια 1888). Ένα βιβλίο που, παρά τις κραυγαλέες του αδυναμίες, αποτελεί τη σημαντικότερη έκδοση για τις τουρκικές σφαγές του καλοκαιριού του […]

“Άσμα Μαΐου, ότ’ εκβάλλουσιν τον Κλήδονα” (1868)

Πρωτομαγιά σήμερα, και σας προτείνω να διαβάσετε το “Άσμα Μαΐου” που αποθησαύρισε ο Αγιοπετρίτης φιλόλογος και σχολάρχης για μερικά χρόνια στη Λάρνακα Αθανάσιος Α. Σακελλάριος στον τόμο των πολύτιμων “Κυπριακών” του 1868 (περιλαμβάνεται και στη δεύτερη έκδοση του 1890-1891). Η πλήρης παραπομπή της πρώτης δημοσίευσης είναι: Αθανάσιος Α. Σακελλάριος, Τα Κυπριακά. Τόμος τρίτος, Η εν […]

Από την ιστορία της Ιατρικής στην Κύπρο

Ανάμεσα στις ιδιαιτερότητες της πανδημίας που βιώνουμε, είναι και η ανάδειξη στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας των επαγγελματιών στον χώρο της υγείας, των γιατρών, του νοσηλευτικού και διοικητικού προσωπικού, των εργαζομένων στα νοσοκομεία, αντρών και γυναικών, που επωμίστηκαν, με αυτοθυσία και αυταπάρνηση, το κύριο βάρος αντιμετώπισης του βροτολοιγού ιού. Το σημερινό άρθρο αποτελεί και μια […]

Η ισπανική γρίππη στην Κύπρο, 1918

Όσα βιώνουμε τις τελευταίες βδομάδες με την επέλαση της επιδημίας του κορονοϊού, σε έναν κόσμο που θεωρούσαμε απρόσβλητο από ανάλογους ξεχασμένους εφιάλτες, μας επιτρέπουν, εν μέσω «αυτοπεριορισμών» και γενικής ανησυχίας, να δούμε ορισμένα στοιχεία από το πέρασμα της ισπανικής γρίππης από το νησί μας, το 1918. Όσα θα διαβάσει ο αναγνώστης δεν θα περιορίσουν βεβαίως […]

Από την ιστορία των επιδημιών στην Κύπρο

Τα όσα παρακολουθεί με ανησυχία η ανθρωπότητα τις τελευταίες ημέρες με την εξάπλωση του κορωνοϊού (και του πανικού), ξυπνούν ξεχασμένους θαμμένους εφιάλτες για τις επιδημίες που θέριζαν, ως άρματα δρεπανηφόρα, εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, γεννώντας τον τρόμο και μεγιστοποιώντας τις δεισιδαιμονίες των προηγούμενων γενιών. Στη νεότερη ιστορία της, η Κύπρος χτυπήθηκε από πολλά «θανατικά», όπως τα […]