Σαν σήμερα, πριν από 75 χρόνια, στις 16 Οκτωβρίου 1944 στο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Βραδεμβούργο, πέθανε από εξάντληση ο πολιτικός κατάδικος των χιτλερικών κατακτητών της Ελλάδας, Ροδίων Γεωργιάδης, Λεμεσιανός εκ πατρός, Κερυνειώτης εκ μητρός, εθελοντής λοχίας του ελληνικού στρατού κατά το 1940-1941, λαμπρός φιλόλογος και ιστορικός ερευνητής και φλογερός αντιστασιακός. Εάν ζούσε, πιθανότατα θα ήταν ο πρώτος σύγχρονος Έλληνας Κύπριος ιστορικός και ο πρώτος συστηματικός μελετητής της ιστορίας του κυπριακού εθελοντισμού.

Μόλις προχθές, τη Δευτέρα, παρέλαβα ένα μικρό τεύχος με τα Πρακτικά της εκδήλωσης που οργάνωσε στις 25 Οκτωβρίου 2017 το Παγκύπριον Γυμνάσιον (από το οποίο αποφοίτησε ο Ροδίων το 1934, με φίλους από τους συμμαθητές του, τον Μίκη Κιτρομηλίδη, τον Καλλίνικο Μαχαιριώτη (μετέπειτα Αμαθούντος) και τον Ανδρέα Χατζηϊωάννου), και το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου. Στο τεύχος περιλαμβάνονται οι ομιλίες της γυμνασιάρχου Σοφίας Ιωάννου, του Γιώργου Ν. Χατζηκωστή, που ανέδειξε το έργο του Ροδίωνος με την έκδοση της βιογραφίας του και των αρχειακών του καταλοίπων, και του Πέτρου Παπαπολυβίου, καθώς και τα κείμενα του υπόλοιπου προγράμματος της εκδήλωσης.

Ο Ροδίων Γεωργιάδης εκτός από πρώτος συστηματικός ερευνητής του κυπριακού εθελοντισμού και ένας αγωνιστής που εκπροσώπησε την πατρίδα του στην παλλαϊκή και πανεθνική Αντίσταση ενάντια στην τριπλή φασιστική κατοχή, αποδεικνύεται μια κορυφαία προσωπικότητα, που θα διαδραμάτιζε οπωσδήποτε σημαντικό ρόλο στην πνευματική και πολιτική ζωή της μεταπολεμικής Κύπρου. Και ήταν ο άνθρωπος που διέθετε το όραμα, το υπόβαθρο και τις δυνατότητες να γίνει ο θεμελιωτής της σύγχρονης κυπριακής ιστοριογραφίας.

Ο Ροδίων Γεωργιάδης έφυγε άδικα στα 27 του χρόνια, έγκλειστος σε ένα ναζιστικό κρεματόριο στη Γερμανία, τις μέρες που απελευθερωνόταν η Αθήνα, τον Οκτώβριο του 1944, αφήνοντας πίσω του σπουδαίο ερευνητικό, εθνικό, και κοινωνικό έργο. Για μας τους Κυπρίους φιλόλογους και ιστορικούς, αποτελεί μια φωτεινή προσωπικότητα και ένα  υψηλό μέτρο σύγκρισης και παραδειγματισμού: για το ασίγαστο ερευνητικό του πάθος, την εργατικότητα, τη συγκρότησή του από τα νεανικά του χρόνια, τον φλογερό του έρωτα για την κατακτημένη του πατρίδα. Ιδεολόγος και οραματιστής αλλά και κορυφαίος πατριώτης της γενιάς του, στα έργα και όχι στα λόγια.

Το βιβλίο είναι εκτός εμπορίου. Το πανέμορφο εξώφυλλο της έκδοσης οφείλεται στον Στέλιο Καραμαλλάκη, καθηγητή του Παγκυπρίου Γυμνασίου