Καθώς είναι αδύνατο να επιχειρηθεί, μια βδομάδα μετά τον θάνατο ενός πολιτικού ανδρός με 60 χρόνια πρωταγωνιστικής δράσης στα κοινά η συνολική αποτίμηση του έργου του, θα περιοριστούμε σε ορισμένες, μόνο, πτυχές της ζωής του. Ο Γλαύκος Κληρίδης ήταν γιος του Ιωάννη Κληρίδη, διαπρεπούς δασκάλου και δικηγόρου της Λευκωσίας, ενός από τους πρώτους Κύπριους με νομικές σπουδές στο Λονδίνο στη δεκαετία του 1910. Στα 1936 ο νεαρός Γλαύκος, μαθητής του Παγκυπρίου Γυμνασίου, έκανε την πρώτη του επανάσταση: Δημοσίευσε σε εφημερίδα «ανοικτό γράμμα» υπέρ της Δημοτικής, διατυπωμένο «απρεπώς» εναντίον του Σχολείου, των καθηγητών και των Σχολικών Εφόρων. Για το «παράπτωμά» του, ανακρίθηκε ιεροεξεταστικά από την ολομέλεια του Καθηγητικού Συλλόγου (41 πρόσωπα!). Αποβλήθηκε για 15 μέρες, ο πατέρας του τον απέσυρε από το Γυμνάσιο και προκλήθηκε θόρυβος και μακροί δημοσιογραφικοί καυγάδες μεταξύ καθηγητών αλλά και του Ι. Κληρίδη με μέλη της Εφορείας.

Ο χαρακτήρας του νεαρού Κληρίδη σφυρηλατήθηκε στα τρία χρόνια της αιχμαλωσίας του στα χέρια των Ναζί, ύστερα από την κατάρριψη του αεροπλάνου του πάνω από τη χιτλερική Γερμανία, τον Ιούλιο του 1942. Μετά το τέλος του πολέμου, όταν επέστρεψε στο Λονδίνο, συνεργάστηκε με την Αριστερά και υπήρξε αντιπρόεδρος της «Κυπριακής Επιτροπής Λονδίνου», όπου συνδέθηκε στενά και με τον Εζεκία Παπαϊωάννου. Ακριβώς τότε, το 1946, ο πατέρας του, Ιωάννης Κληρίδης, εκλέχθηκε Δήμαρχος Λευκωσίας, με τις ψήφους του ΑΚΕΛ, κερδίζοντας τον Θεμιστοκλή Δέρβη.

Όταν γύρισε ο Γλαύκος Κληρίδης στη Λευκωσία (1951) οι σχέσεις του πατέρα του με το ΑΚΕΛ είχαν διαρραγεί. Σε οικογενειακό επίπεδο, ο γάμος του Γλαύκου Κληρίδη με τη Λίλα, κλόνισε οριστικά τους δεσμούς με την  αυταρχική, κατά τον ίδιο, μητέρα του. Ακολούθησε, τον Δεκέμβριο του 1959, η επιλογή του υιού Κληρίδη να συνεργαστεί με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο εναντίον του πατέρα του, ανθυποψήφιου για την προεδρία.

Ήδη, από τον Απρίλιο του 1959 και τη «μεταβατική περίοδο» προς την Ανεξαρτησία, ο Γλαύκος Κληρίδης (40 χρονών τότε) ήταν ο εξέχων συνεργάτης του Μακαρίου, μαζί με τους Πολύκαρπο Γιωρκάτζη (τότε 29 χρονών) και Τάσσο Παπαδόπουλο (τότε 25 ετών). Ήταν μια τριάδα που στήριξε ανεπιφύλακτα τον Μακάριο και την Κυπριακή Δημοκρατία στις καθοριστικές περιπέτειες του 1960-1967 και δημιούργησε το 1969 το «Ενιαίο Κόμμα», που αποτελούσε την πρώτη σοβαρή προσπάθεια για σύγχρονη κομματική οργάνωση στο χώρο της μακαριακής κεντροδεξιάς.

Ο Γλαύκος Κληρίδης αν και εθεωρείτο ο φυσιολογικός διάδοχος του Μακαρίου, τελικώς εκλέχθηκε στην προεδρία της Κύπρου το 1993, ύστερα από τους Σπύρο Κυπριανού και Γιώργο Βασιλείου, 16 χρόνια μετά τον θάνατο του Μακαρίου, κι όταν πλησίαζε τα 75 του χρόνια. Στην τελευταία τριακονταετία της πολιτικής του δράσης, μετά τη διάσταση με τον Μακάριο, την ίδρυση του ΔΗΣΥ και τη στάση του στο Δημοψήφισμα του 2004, το κληριδικό στρατόπεδο έμελλε να αλλάξει ξανά, ως προς την προέλευση των οπαδών του.

Οι πολιτικές επιλογές και το έργο του Γλαύκου Κληρίδη θα αποτιμηθούν ψύχραιμα και νηφάλια στο μέλλον. Ήταν ο τελευταίος επιζών, μαζί με τον Βάσο Λυσσαρίδη, από τους πολιτικούς άνδρες πρώτης γραμμής που ξεκίνησαν την καριέρα τους στην Αποικιοκρατία και ακολουθώντας τον ιδεαλισμό του μεταπολεμικού ουμανισμού, πήραν μέρος στον αγώνα της ΕΟΚΑ. Ο Κληρίδης αναδείχθηκε πολιτικά σε μια εποχή όπου η προσωπικότητα δημιουργούσε το κόμμα, και όχι το κόμμα την προσωπικότητα, σε μια νεαρή δημοκρατία που προσπαθούσε να βρει τα πρώτα της βήματα, χωρίς δημοκρατική παράδοση, μεταξύ του απόλυτου ιδανικού του αγώνα για την Ένωση, των σκληρών πραγματικοτήτων του ψυχροπολεμικού περιβάλλοντος και του τουρκικού επεκτατισμού. Τότε, η μεταπολεμική Ευρώπη ζούσε στην εποχή των οραματιστών πολιτικών. Σήμερα, εάν κρίνουμε από όσα ακούστηκαν μετά τον θάνατο του Γλαύκου Κληρίδη, η εντιμότητα εκθειάζεται ως σπάνια ιδιότητα και δυσεύρετο χαρακτηριστικό στη σύγχρονη πολιτική! Δυστυχώς…

Δημοσιεύθηκε στην εφημ. “Ο Φιλελεύθερος” στις 23 Νοεμβρίου 2013