Πενήντα χρόνια από τη σύλληψη του Ραούφ Ντενκτάς

Στις 31 Οκτωβρίου 1967, ανακοινωθέν του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών ενημέρωνε ότι το πρωί της ίδιας μέρας, στις ακτές του Αγίου Θεοδώρου Καρπασίας, συνελήφθησαν, από την Αστυνομία και την Εθνοφρουρά, τρία πρόσωπα που είχαν εισέλθει λαθραίως στο νησί με βάρκα, οι Ραούφ Ντενκτάς, Οσμάν Ετζάν Κονούκ και Ερόλ Ιμπραχήμ. Το ανακοινωθέν προσέθετε ότι «ως ανακρινόμενος ο Ντενκτάς είπεν, ήλθεν εις Κύπρον επί μυστική αποστολή και διά να θέση εις εφαρμογήν ωρισμένας οδηγίας και εντολάς της  τουρκικής κυβερνήσεως».

Καθοριστικό ρόλο στη σύλληψη των τριών Τουρκοκυπρίων διαδραμάτισε η ευφυία και το θάρρος του περιπολούντος θηροφύλακα Αντώνη Χριστοδούλου, από τον Άγιο Θεόδωρο Καρπασίας, ο οποίος παρότι μόνος του, ξεγέλασε τους τρεις οπλοφορούντες παράνομους, τους οποίους εξέλαβε ως λαθροθήρες, φωνάζοντας «Τσαούση, πάνω τους», επικαλούμενος ανύπαρκτη συμπαράσταση. Ο Ντενκτάς τράπηκε σε φυγή με τους συντρόφους του και ο Χριστοδούλου έσπευσε στο χωριό του, για να ζητήσει βοήθεια. Οι τρεις Τουρκοκύπριοι συνελήφθησαν κρυμμένοι σε ένα θάμνο, χωρίς να γίνει αντιληπτή η ταυτότητά τους. Στον Άγιο Θεόδωρο, όπου μεταφέρθηκαν, ο Ντενκτάς, που «έφερε μαύρην ναυτικήν φανέλλαν και μπερέ» αναγνωρίστηκε από ένα δάσκαλο του χωριού. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που διέρρευσαν από τις αστυνομικές αρχές, τα έγγραφα που βρέθηκαν στους τρεις συλληφθέντες έδειχναν ότι είχαν αποβιβαστεί κατά λάθος στην Καρπασία, αντί της ακτής κοντά στο κέντρο «Μακένζι», στη Λάρνακα.

Ο Ντενκτάς ζούσε στην Τουρκία, με την οικογένειά του, από τις αρχές του 1964, με εξαίρεση τον Αύγουστο του 1964, όταν και πάλι είχε αποβιβαστεί παράνομα στα Κόκκινα, την περίοδο της κρίσης στην Τηλλυρία. Η σχεδόν τετραετής απουσία του από την Κύπρο τον είχε καταβάλει ψυχολογικά, καθώς δεν έβρισκε τη συμπαράσταση που ανέμενε από την τουρκική κυβέρνηση, ενώ έδινε και επιχειρήματα στους πολιτικούς του αντιπάλους, δηλαδή τους υποστηρικτές του Φαζίλ Κουτσιούκ. Έτσι αποφάσισε να επιστρέψει στην Κύπρο, εν αγνοία της τουρκικής κυβέρνησης, όπως διαβεβαίωσε με δηλώσεις του ο Τούρκος πρωθυπουργός Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ.

Οι τρεις συλληφθέντες μεταφέρθηκαν στη Λευκωσία, στο στρατόπεδο στο πρώην ψυχιατρείο. Ο Ντενκτάς έδωσε εκτενή κατάθεση, με μεγάλο ιστορικό ενδιαφέρον, που έχει δημοσιευθεί (από τον Σπύρο Παπαγεωργίου) και σώζεται πολυγραφημένη και σε ιδιωτικά αρχεία. Αρκετά ευδιάθετος πλέον, αφού οι αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας του συμπεριφέρθηκαν άψογα, ενώ από την πρώτη μέρα της σύλληψής του τον επισκέφθηκαν και είχαν μακρά συζήτηση μαζί του ο πρόεδρος της Βουλής Γλαύκος Κληρίδης και ο υπουργός Εσωτερικών Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, φανατικός υπέρμαχος της διχοτόμησης και αρχηγός της ΤΜΤ, ισχυρίστηκε στην κατάθεσή του ότι «η δική του διάγνωση ήταν ότι η Ένωση έγινε» (εννοώντας την παρουσία της ελληνικής «μεραρχίας» στο νησί), και  προέβλεψε ότι «η Τουρκία δεν πολεμά αν δεν κτυπήσετε τους Τούρκους στην Κύπρο». Ανεξάρτητα από τα παραπάνω, η σύλληψή του δημιούργησε απρόσμενο πρόβλημα στην κυπριακή κυβέρνηση. Οδηγήθηκε δυο φορές στο δικαστήριο, και διατάχθηκε η κράτησή του, όμως μέρα με τη μέρα οι διεθνείς πιέσεις και οι τουρκικές απειλές αυξάνονταν για την απελευθέρωσή του, ενώ η επάνοδός του προκάλεσε την ηρωοποίησή του στους Τουρκοκύπριους και τον ευκαιριακό παραμερισμό της αντιπαλότητάς του με τον Κουτσιούκ. Τελικώς, ο Ντενκτάς παρακάλεσε με επιστολή του τον γενικό εισαγγελέα, Κρίτωνα Τορναρίτη, «όπως χρησιμοποιήση τας καλάς του υπηρεσίας διά να αποσταλή πίσω εις την Τουρκίαν άνευ ασκήσεως ποινικής διώξεως», υποσχόμενος ότι «δεν θα αποπειραθεί εκ νέου να έλθει παρανόμως εις την Κύπρον». Στις 12 Νοεμβρίου 1967 απελευθερώθηκε και απελάθηκε στην Τουρκία. Τρεις, μόνο, μέρες αργότερα, τα γεγονότα στην Κοφίνου και στον Άγιο Θεόδωρο Λάρνακας θα άλλαζαν δραματικά το σκηνικό και τις ισορροπίες στο Κυπριακό. Όταν θα επέστρεφε ξανά ο Ντενκτάς, με σαρκαστικά πλατύ χαμόγελο αυτή τη φορά, δεν θα εύρισκε απέναντί του τον εύστροφο Καρπασίτη θηροφύλακα…

Δημοσιεύθηκε στην εφημ. «Ο Φιλελεύθερος» στις 11 Νοεμβρίου 2017

Ο Ραούφ Ντενκτάς, με τον Γλαύκο Κληρίδη στο ξενοδοχείο Λήδρας Πάλας, το καλοκαίρι του 1968, στην έναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό

Advertisement

Σχολιάστε..

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s