Απεβίωσε σήμερα, πλήρης ημερών, ένας σπουδαίος άνθρωπος, ιδιαίτερα σημαντικός για την κυπριολογία, ο πρύτανης των Κυπρίων ιστορικών, ο Θεόδωρος Παπαδόπουλλος.  Από τους πιο “γεμάτους” και σεμνούς ανθρώπους του ελληνικού επιστημονικού κόσμου, με σημαντικό συγγραφικό έργο και διεθνή καταξίωση, αγάπη για τη δουλειά του, το βιβλίο και την έρευνα, εργαζόταν εντατικά και συστηματικά μέχρι πριν από λίγους μήνες όταν άρχισε ο οργανισμός του να εξασθενεί. Τότε, μόνον, σταμάτησε  να πηγαίνει κάθε μέρα στο γραφείο του, στο Ίδρυμα Μακαρίου Γ΄,  στην Αρχιεπισκοπή.

Η εξόδιος ακολουθία θα γίνει την ερχόμενη Τετάρτη, 24 Φεβρουαρίου, στις 15.30 μμ, από τον ναό του Αγίου Νικολάου Έγκωμης.

Αντί πρώτου αποχαιρετισμού αναδημοσιεύω ένα άρθρο μου από τον Φιλελεύθερο, στις 21 Ιουνίου 2008, όταν ο αείμνηστος εξελέγη “ξένος εταίρος” από την Ακαδημία Αθηνών.

Θεόδωρος Παπαδόπουλλος

Πριν από μερικές ημέρες, ένα εξέχον μέλος της μικρής οικογένειας των Ελλήνων Κυπρίων ιστορικών, ο Θεόδωρος Παπαδόπουλλος, τιμήθηκε με την εκλογή του ως «ξένου Εταίρου» στην Ακαδημία Αθηνών. Πρόκειται για μια ακόμη αναγνώριση του τεράστιου έργου και της προσφοράς ενός καταξιωμένου ιστορικού και εθνολόγου, που εδώ και δεκαετίες εργάζεται ακαταπόνητα θέτοντας τα θεμέλια της κυπριακής ιστοριογραφίας. Ο Θεόδωρος Παπαδόπουλλος γεννήθηκε στη Βάσα Κοιλανίου το 1921 και είναι γιος του επιφανούς διδάσκαλου Χαράλαμπου Παπαδόπουλου. Αποφοίτησε από το Παγκύπριο Γυμνάσιο το 1937 και μετανάστευσε στην Κεντρική Αφρική. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο σπούδασε στο Λονδίνο και ύστερα από τις μεταπτυχιακές του σπουδές εργάστηκε στο Ινστιτούτο Εθνολογίας του Πανεπιστημίου των Παρισίων. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ακαδημίας Αθηνών «έχει εξετάσει σε σειρά βιβλίων και άρθρων τα πολιτικά και πολιτιστικά δεδομένα που συνδέονται με την αδιάσπαστη παρουσία του ελληνικού στοιχείου στη Μεγαλόνησο από τους προϊστορικούς χρόνους έως τις ημέρες μας και παράλληλα εμβάθυνε σε μείζονα προβλήματα που συνάπτονται με τις κοινωνικές και γενικότερα τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Βαθύς γνώστης των σύγχρονων επιστημολογικών μεθόδων και χαλκέντερος ερευνητής των επιμέρους θεμάτων, κατόρθωσε να αναδείξει τις διαχρονικές σταθερές και να φωτίσει σκοτεινές πτυχές της μακράς ιστορικής διαδρομής του κυπριακού Ελληνισμού».

Ο Θ. Παπαδόπουλλος υπήρξε διευθυντής του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου και Πρόεδρος της «Εταιρείας Κυπριακών Σπουδών» για σειρά ετών, ενώ διευθύνει το Γραφείο Κυπριακής Ιστορίας του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου του Γ’, που έχει εκδώσει μέχρι σήμερα πέντε τόμους της «Ιστορίας της Κύπρου». Είναι ένας από τους ελάχιστους Έλληνες Αφρικανολόγους (είναι γνώστης της σουαχίλι) και έχει τιμηθεί από πολλά Πανεπιστήμια, Ακαδημίες και Ερευνητικά Κέντρα. Η εργογραφία του μόνο για θέματα κυπριακής ιστορίας (από την αρχαιότητα μέχρι τη σύγχρονη εποχή) ξεπερνά τους 120 τίτλους. Ανάμεσά τους περιλαμβάνονται ορισμένα από τα σημαντικότερα βιβλία της νεότερης κυπριακής ιστοριογραφίας. Ιδιαίτερο βάρος έδωσε ο Θ. Παπαδόπουλλος στην έκδοση Πηγών, διαπιστώνοντας την ανάγκη, ειδικά για την περίοδο της Αγγλοκρατίας, ότι ο μελετητής πρέπει, εκτός από την συμβατική αρχειακή τεκμηρίωση «την εκπηγάζουσαν εκ του κυβερνητικού βρετανικού κατεστημένου», κατά την έκφρασή του, να έχει επιτέλους στη διάθεσή του και τις μέχρι σήμερα απρόσιτες και διάσπαρτες πηγές του ιστοριογραφούμενου λαού. Ο Θεόδωρος Παπαδόπουλλος είναι ο πατέρας της νεότερης Κυπριολογίας και του οφείλουμε πολλά. Σε μια εποχή που ακούγονται διάφορα ευτράπελα για το «πώς θα λέμε την τουρκική εισβολή» στα σχολικά βιβλία Ιστορίας (!) ας προσπαθήσουμε να μιμηθούμε τον Θ. Παπαδόπουλλο στην επιστημονική του μεθοδικότητα και το ασίγαστο πάθος του για την έρευνα.

Και μια φωτογραφία από την τελετή προς τιμήν του Θ. Παπαδόπουλλου, στην Αρχιεπισκοπή, στις 10 Δεκεμβρίου 2012. Δίπλα από τον Θ. Παπαδόπουλλο, ο σύζυγός του Ρολάνδα, Θεσσαλονικιά φιλόλογος, αφοσιωμένη σύντροφος και πολύτιμο στήριγμά του, εδώ και μισόν αιώνα περίπου.