Η σημερινή μέρα ξημέρωσε με άσχημα νέα για τους όλους μας, καθώς πληροφορηθήκαμε την πρωτοφανή απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για «κούρεμα» των χρηματικών καταθέσεων στις τράπεζες του νησιού σε ποσοστό από 6.7% μέχρι 9.9%, κι αυτό ανεξάρτητα από τα άλλα μέτρα που υπογράφηκαν και έπονται.

Δεν γνωρίζω πώς θα εξελιχθούν οι επόμενες ώρες και ποιες εικόνες θα εξελιχθούν την Τρίτη μπροστά στα ταμεία των τραπεζών. Ούτε σπούδασα ποτέ Οικονομικά. Όμως, όπως όλοι οι απλοί πολίτες, παρακολουθώ τις εξελίξεις με πλήθος από ερωτήματα. Και δεν είναι τόσο το γεγονός ότι θεσμοί που μέχρι σήμερα είχαμε απόλυτη εμπιστοσύνη, και εννοώ τις τράπεζες αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση, όχι μόνο σε αφήνουν ακάλυπτο, αλλά σου κλέβουν και το πορτοφόλι. Εκείνο που ενοχλεί περισσότερο είναι η αίσθηση του κουρελιάσματος της προσωπικής και εθνικής σου αξιοπρέπειας.

Κάποια, μόνο, σκόρπια ερωτήματα και επισημάνσεις:

1. Ποια «κοινωνική αλληλεγγύη» εννοεί η συμφωνία όταν δεν συνεισφέρουν σε αυτήν την άτυπη φορολόγηση των κυπριακών τραπεζών όσοι εκ των (πλουσίων) συμπατριωτών μας έχουν τα χρήματά τους σε τράπεζες του εξωτερικού; Ουσιαστικά πληρώνουμε το γεγονός ότι εδώ και χρόνια επέλεξαν την Κύπρο και όχι τη Γερμανία, ή οποιαδήποτε άλλη «μεγάλη» χώρα για παράδειγμα, για να καταθέτουν τα χρήματά τους διάφοροι μεγαλοκαταθέτες από το εξωτερικό. Ή μήπως δεν είναι έτσι;

2. Ποιος θα εμποδίσει την ερχόμενη Τρίτη να σπεύσουν άπαντες και να σηκώσουν τα χρήματά τους από τις Τράπεζες δημιουργώντας ένα τεράστιο κραχ; Αλλά και σε αντίθετη περίπτωση, ποιος εγγυάται ότι με τα μέτρα αυτά λύνονται τα προβλήματα της κυπριακής οικονομίας;

3. Πριν μερικά χρόνια, σχολιάζοντας τα παρεπόμενα της χρηματιστηριακής κρίσης ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας Κώστας Σημίτης είχε πει το περίφημο: «Ας πρόσεχαν»… Ή για να το πούμε αλλιώς, παραπέμποντας στον μισό τίτλο ενός γνωστού βιβλίου, «αυτός είναι ο καπιταλισμός». Εδώ όμως δεν πρόκειται για παίκτες χρηματιστηρίου που ρίσκαραν τα χρήματα τους και «έχασαν». Μιλάμε (και) για χιλιάδες Κυπρίους και όχι μόνο, μικροκαταθέτες. Η επιλογή που σοφίστηκε πριν από μερικές ώρες το Γιούρογκρουπ κλονίζει σε συθέμελα το τραπεζικό σύστημα και τις κοινωνικές δομές και όχι μόνο του τόπου μας. Μιλάμε για μια χώρα, όπως η Κύπρος, όπου τα παιδιά μαθαίνουν από το Δημοτικό την αξία των καταθέσεων, και ωθούνται στην αποταμίευση. Για να θυμίσουμε τον κωμικοτραγικό, πλέον, μύθο του Αισώπου, από σήμερα πανηγυρικά δικαιώνεται ο τζίτζικας! Και κλάμα το μυρμήγκι… Ποια θα είναι η επόμενη ημέρα και ποια η λαϊκή αντίδραση;

4. Για την τραγική κατάσταση των κυπριακών τραπεζών υπάρχουν, βέβαια, σαφέστατες και βαρύτατες πολιτικές και ποινικές ευθύνες. Θα ζητηθούν αυτές οι ευθύνες; Θα πληρώσουν το τίμημα που τους αναλογεί οι υπεύθυνοι;

5. Αυτή ήταν, τελικώς, η Ευρώπη που ονειρευτήκαμε;

6. Οι εκλογές τελείωσαν (δυστυχώς…). Σε ορισμένες γωνιές της Κύπρου, υπάρχουν ακόμη οι γιγαντοαφίσες με τα πλαστικά χαμόγελα που λάνσαραν τον τύπο του ηγέτη που «θέλει η κρίση». Ο νέος πρόεδρος, που εκλέχθηκε μόλις προχθές, καλείται να πείσει τις αμέσως επόμενες ώρες όλους μας, είτε τον ψηφίσαμε είτε όχι, ότι μπορούμε να τον εμπιστευθούμε. Μαζί του κρίνεται και η αξιοπιστία όλου του πολιτικού συστήματος. Δυστυχώς τα σημερινά προβλήματα του τόπου δεν μπορούν να λυθούν ούτε με τις καλές προθέσεις, ούτε με τακτικισμούς, ούτε με διορισμούς όλων αυτών που προσδοκούν στην ουρά για μια θέση σε ένα σύστημα που καταρρέει. Κι αυτά αφορούν και τη σημερινή κυβέρνηση αφορούν και τη χτεσινή, αφορούν το σύνολο της πολιτικής ηγεσίας. Έγραφα στον «Φιλελεύθερο» πριν από εννιά μήνες, στις 30 Ιουνίου 2012:

«Έκπληκτος, βαρύθυμος και απαισιόδοξος, «ως απατημένος σύζυγος», για να θυμηθούμε μια «ιστορική» προεδρική ατάκα, παρακολουθεί ο πολίτης της Κυπριακής Δημοκρατίας τις εξελίξεις στην οικονομία και την έλευση της «τρόικας». Και η απαισιοδοξία αυξάνεται, όταν ο πολίτης αυτής της χώρας καταφεύγει στις κυβερνητικές ανακοινώσεις και στις αντιφατικές προεδρικές δηλώσεις για να αντιληφθεί τι ακριβώς συμβαίνει. Ελπίζουμε και αναμένουμε ότι η κυβέρνηση, έστω και την δωδεκάτη, θα απευθυνθεί στον κυπριακό λαό με την απαραίτητη θεσμική υπευθυνότητα, σοβαρότητα, ειλικρίνεια και τόλμη και θα εξηγήσει τι ακριβώς συμβαίνει. Διαφορετικά, εάν κάποιοι συνεχίζουν να κρύβουν (ή να κάνουν ότι δεν βλέπουν…) τα προβλήματα, και με την προεκλογική περίοδο να κορυφώνεται, δεν χρειάζεται είναι κάποιος προφήτης για να αντιληφθεί ότι τα χειρότερα έπονται…»

Τα πιο πάνω ισχύουν ΑΠΟΛΥΤΩΣ και σήμερα. Και εάν για την κάθε εθνική οικονομία χρειάζεται η ψυχολογία του θετικού κλίματος, η κυβέρνηση οφείλει να απευθυνθεί στους πολίτες με ειλικρίνεια ώστε επιτέλους να μάθουμε το μέγεθος του προβλήματος και της τρύπας που συνεχώς αυξάνεται από τα 10, στα 12 και ξανά ψες στα 17 δις και στο «συστημικό πρόβλημα» που ξαφνικά δημιούργησε η κυπριακή οικονομία στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

7. Ο τόπος και οι άνθρωποί του δοκιμάστηκαν πάρα πολύ τις τελευταίες δεκαετίες. Μπροστά σε όλα αυτά που πέρασε η Κύπρος κατά το χρονικό διάστημα ύστερα από την τουρκική εισβολή, και σε όσα απωλέσαμε από τότε, το «κούρεμα των καταθέσεων» φαντάζει, πράγματι, μικρό πρόβλημα. Είναι, απλώς, μια επαναφορά των ληστρικών μεθόδων των τοκογλύφων που λυμαίνονταν την Κύπρο, μέχρι «που μας έσωσαν οι τράπεζες και τα Συνεργατικά ταμιευτήρια»… Όμως, το 1974-1975 τα μεγέθη ήταν εντελώς διαφορετικά, όπως και οι εθνικοί κίνδυνοι. Θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε αυτή την κρίση; Μπορεί η Κύπρος («ισότιμο μέλος της Ευρωζώνης» και της ΕΕ…) να διαχειριστεί όλα όσα έρχονται; Θα αποδειχθούν, τελικώς, τα κοιτάσματα του φυσικού αερίου ευλογία ή κατάρα όπως προέβλεπαν κάποιες Κασσάνδρες; Μπορεί κάποιος να έχει εμπιστοσύνη στο Γιούρογκρουπ, στο ΔΝΤ και την Τρόϊκα ότι δεν έρχονται άλλες δυσάρεστες εκπλήξεις για τον κυπριακό λαό; Υπάρχει άλλη διέξοδος;

Αναζητείται ελπίς, αλλά και ηγεσία. Τώρα που η προεδρική καρέκλα καίει. Την ώρα που τα μάτια του ηγέτη βουρκώνουν, κοιτώντας μέσω της τηλεοπτικής κάμερας εκατοντάδες χιλιάδες μάτια που προσμένουν εξηγήσεις, όραμα και προοπτική…