Απεβίωσε την Παρασκευή 6 Μαΐου 2022 ο Παύλος Παυλάκης, διακεκριμένος αγωνιστής της ΕΟΚΑ (τομεάρχης Βαρωσιών και Αμμοχώστου), συνιδρυτής του ΕΔΜΑ και βουλευτής Αμμοχώστου (με το «Πατριωτικό Μέτωπο») από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας μέχρι το 1970. Ήταν ένας από τους – ελάχιστους πια -εναπομείναντες εν ζωή κορυφαίους αγωνιστές – τομεάρχες της ΕΟΚΑ.

Γεννήθηκε στα Άρδανα, από μια φτωχική αγροτική οικογένεια και κατάφερε με μύριες στερήσεις και οικογενειακές θυσίες να συνεχίσει τη μόρφωσή του, μετά το Δημοτικό σχολείο στη γενέτειρά του, στην Ανωτέρα Αγγλική Σχολή Τρικώμου, ένα ιδιωτικό γυμνάσιο της περιοχής που ο ιδιοκτήτης του συμπεριφερόταν ανθρώπινα απέναντι στους φτωχούς γεωργούς που αδυνατούσαν να καταβάλλουν έγκαιρα και τακτικά τα δίδακτρα των παιδιών τους. Στα 17 του χρόνια, ο Παύλος Παύλου, όπως υπέγραφε, πριν γίνει γνωστός ως «Παυλάκης», αναζήτησε την τύχη του στο Βαρώσι, όπου εργάστηκε σε διάφορες εταιρείες, ξεκινώντας από κλητήρας. Στην Αμμόχωστο και στο οίκημα της «Ανόρθωσης» έζησε το Ενωτικό Δημοψήφισμα του 1950 και εκεί γνώρισε δυο ανθρώπους με τους οποίους συνδέθηκε στενά: τον Γρηγόρη Αυξεντίου και τον Αντώνη Παπαδόπουλο. Μετά την 1^η Απριλίου 1955 και την άμεση αναγκαστική αποχώρηση του Αυξεντίου από την περιοχή Αμμοχώστου, ο Αντώνης Παπαδόπουλος («Άγρας») μαζί με τον Παυλάκη («Μελά») ήταν οι δυο αντικαταστάτες του, που ανέλαβαν την ευθύνη της διοίκησης της ΕΟΚΑ στην πόλη των Βαρωσίων και την περιφέρεια της. Στις παραμονές των Χριστουγέννων του 1955 οι Παπαδόπουλος και Παυλάκης συνελήφθησαν και ύστερα από ένα μήνα φυλάκισης στο κολαστήριο της Ομορφίτας, οδηγήθηκαν στα Κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς. Εκεί ο Αντώνης Παπαδόπουλος είχε τον αριθμό 182, ο Παυλάκης το 192 και ο Κυριάκος Μάτσης, ένας άλλος αγωνιστής της παρέας και του πυρήνα της «Ανόρθωσης», το 196. Στη συνέχεια οι οι «Άγρας» και «Μελάς» μεταφέρθηκαν στα Κρατητήρια της Πύλας, από όπου κατάφεραν να δραπετεύσουν στις 8 Σεπτεμβρίου 1956. Ο Παυλάκης, ως «Καψάλης» πια, ανέλαβε υπεύθυνος του τομέα Αμμοχώστου. Έμεινε ασύλληπτος μέχρι το τέλος του Αγώνα. Αυτήν την περίοδο έζησε γεγονότα που τον συγκλόνισαν και τα ζούσε έντονα μέχρι το τέλος της ζωής του: τον ηρωικό θάνατο των φίλων του Γρηγόρη Αυξεντίου και Κυριάκου Μάτση, τη μάχη του Αχυρώνα Λιοπετρίου και τα γεγονότα της εκτέλεσης του «προδώσαντος», Η.Σ., την ενέδρα σε ένα λεωφορείο της Σίντας με πέντε Τουρκοκύπριους χωρικούς νεκρούς, σε αντίποινα για τη σφαγή του Κιόνελι.

Με τον Παυλάκη γνωριστήκαμε πριν αρκετά χρόνια μέσω κοινών μας φίλων, των αείμνηστων συναγωνιστών του Κωνσταντίνου Θ. Λοΐζου και Άνδρου Νικολαΐδη. Ήταν η περίοδος που είχε αποφασίσει να ξεκινήσει να αφηγείται σε ένα μαγνητόφωνο τις αναμνήσεις του. Ο Παυλάκης που γνώρισα ήταν ένας ευφυής αεικίνητος άνθρωπος με φλόγα, με πατριωτισμό και αγωνιστικότητα, αγάπη για την Κύπρο και αγωνία για την επιβίωση του Ελληνισμού στο νησί μας, με σπάνια ανθρωπιά και ευαισθησία και αθόρυβο κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο. Με περηφάνεια για τη συμμετοχή του στον Αγώνα της ΕΟΚΑ, με αυτοκριτική διάθεση για όσα πρωταγωνίστησε και έζησε, και με σοφές πικρές διαπιστώσεις και συμπεράσματα για όσα ακολούθησαν, κατά το 1960-1974. Παρακολουθούσε και είχε εποπτεία της σύγχρονης πολιτικής κατάστασης, στην Κύπρο, στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο και ήταν ιδανικός συνομιλητής, καθώς μπορούσε εξίσου καλά και να αφηγείται και να ακούει. Οι συζητήσεις μαζί του ήταν μαθήματα ιστορίας που κορυφώνονταν σε συγκίνηση όταν μιλούσε για τους αδελφικούς νεανικούς του φίλους: τον Γληόρη και τον Αντώνη. Και τους αδικοσκοτωμένους. Δικούς μας και ξένους…

Ένας ξεχωριστός άνθρωπος και αγωνιστής. Ας είναι αιωνία του η μνήμη.

Η φωτογραφία του Παυλάκη, μετά τη σύλληψή του, τον Δεκέμβριο του 1955, από τα βρετανικά αποικιακά αστυνομικά αρχεία.