Για την ιστορία του Νομοθετικού Συμβουλίου

Κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες, στη σκιά των βουλευτικών εκλογών, από τις εκδόσεις της Βουλής των Αντιπροσώπων, το βιβλίο του Χρίστου Κ. Κυριακίδη «Το Κυπριακό Νομοθετικό Συμβούλιο (1878-1931). Ίδρυση, λειτουργία και κοινοβουλευτικές αντιπαραθέσεις: Συνταγματικές ελευθερίες υπό περιορισμό και αμφισβήτηση.»

Πρόκειται για μια αξιέπαινη πρωτοβουλία της Βουλής, που πιστώνεται στο έργο του απελθόντος προέδρου, Γιαννάκη Ομήρου. Το βιβλίο αποτελεί  αναθεωρημένη και επαυξημένη μορφή της διδακτορικής διατριβής του συγγραφέα, που εγκρίθηκε πριν από ένα χρόνο, τον Ιούνιο του 2015, από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου. Πραγματεύεται ένα ζήτημα ζωτικής σημασίας για την πολιτική και διοικητική ιστορία της νεότερης Κύπρου, την εισαγωγή, για πρώτη φορά, των κοινοβουλευτικών θεσμών, κατ’ αρχάς μέσω ενός  διορισμένου Συμβουλίου και στη συνέχεια (από το 1883) ενός σώματος που αποτελούσαν αιρετοί και διορισμένοι βουλευτές. Ο Χρ. Κυριακίδης μελέτησε συστηματικά, και παρουσιάζει για πρώτη φορά, τα Πρακτικά του Νομοθετικού Συμβουλίου στο διάστημα των 53 χρόνων λειτουργίας του, με παράλληλη μελέτη σε πλούσιο αρχειακό υλικό, στη μέχρι τώρα βιβλιογραφία και σε δεκάδες τόμους κυπριακών εφημερίδων της εποχής.

Το βιβλίο εξετάζει τις συζητήσεις, το σκεπτικό και το παρασκήνιο, στη Λευκωσία και στο Λονδίνο, για την παραχώρηση στους Κυπρίους κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης (διορισμένης και ακολούθως, αιρετής). Παρουσιάζει τις αντιδράσεις των κατοίκων της Κύπρου τόσο απέναντι στην εισαγωγή του κοινοβουλευτικού συστήματος, όσο και στη σύνθεση του σώματος και την αναλογική εκπροσώπηση Ελλήνων και Τούρκων, σε συνδυασμό με τις πολιτικές βλέψεις αμφοτέρων αλλά και τις προτεραιότητες και τη συμπεριφορά του εκάστοτε Βρετανού Αρμοστή / Κυβερνήτη. Σε ειδικό κεφάλαιο αναλύεται η εξέλιξη του θεσμού του Νομοθετικού Συμβουλίου στις κτήσεις και αποικίες της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και έτσι εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο η κυπριακή περίπτωση. Στο κύριο μέρος, ο συγγραφέας εξετάζει, ακολουθώντας χρονολογική αφήγηση, τις νομοθετικές περιόδους από το 1883 μέχρι το 1931, παρουσιάζει πλούτο νέων στοιχείων και πληροφοριών για την πολιτική ιστορία της Κύπρου, τις σχέσεις μεταξύ βρετανικής διοίκησης και βουλευτών (Ελλήνων και Τούρκων), τις εσωτερικές συγκρούσεις και τις διαφορετικές προσεγγίσεις, κατά χρονική περίοδο, ανάμεσα στις τρεις πτέρυγες της Βουλής, ενώ καταγράφει συνοπτικά το νομοθετικό έργο που παρήχθη σε αυτά τα 53 χρόνια.

Πρόκειται για ένα σημαντικό βιβλίο, που θα αποτελέσει έργο αναφοράς και απαραίτητο εργαλείο για τον μελετητή της βρετανικής περιόδου της νεότερης ιστορίας της Κύπρου. Είναι χρήσιμο να μελετηθεί καθώς εξάγονται πολύτιμα συμπεράσματα για τα πρώτα βήματα της πολιτικής ζωής στην Κύπρο, τις ελληνοτουρκικές κοινοβουλευτικές αντιπαραθέσεις (σε αντίθεση με τη συνήθη αγγλοτουρκική συνεργασία – εναντίον της ελληνικής ενωτικής αξίωσης), τον καθοριστικό διαιρετικό βρετανικό ρόλο, ανάλογα με την προσωπικότητα κάθε Αρμοστή ή Κυβερνήτη, τη λειτουργία της Βουλής σε περιόδους εντάσεων, όπως το Αρχιεπισκοπικό ζήτημα, ο Εθνικός διχασμός, τα χρόνια των «επταδικών», οι παραμονές της οκτωβριανής εξέγερσης του 1931, αλλά και για κεφαλαιώδη ιστορικά ζητήματα (θέμα «φόρου υποτελείας», σχέσεις, συγκλίσεις και αποκλίσεις Ελλήνων και Τούρκων Κυπρίων βουλευτών, υποβολή, υποστήριξη και αντίκρουση του ενωτικού αιτήματος στο Νομοθετικό Συμβούλιο, κοκ).

Ένα βιβλίο που συμβάλλει στην κατανόηση της πολιτικής ιστορίας της Κύπρου στον 20ο αιώνα. Αρκεί μόνο να σκεφτεί κανείς πόσο διαφορετική θα ήταν η πολιτική ζωή στην Κύπρο, με την «ορθόδοξη» δημιουργία και λειτουργία κομμάτων, έστω και με τον κουτσουρεμένο ρόλο του Νομοθετικού Συμβουλίου και ασχέτως με την εξέλιξη του ενωτικού αιτήματος, εάν οι Βρετανοί, σκοταδιστικά και εκδικητικά, δεν διέλυαν τη Βουλή το 1931 και δεν απαγόρευαν κάθε πολιτική δραστηριότητα.

Ο συγγραφέας ανήκει στη νέα γενιά των Κυπρίων ιστορικών και στην πρώτη σειρά των αποφοίτων του προπτυχιακού και μεταπτυχιακού της Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου. Το βιβλίο του, ανάμεσα στα άλλα, χαρίζει και μια μεγάλη ικανοποίηση στους δασκάλους του.

Δημοσιεύθηκε στην εφημ. «Ο Φιλελεύθερος» στις 11 Ιουνίου 2016

Advertisement

Σχολιάστε..

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s