Λουκής Ακρίτας (1908-1965)

Akritas

Συμπληρώθηκαν, πριν δύο μήνες, πενήντα χρόνια από τον πρόωρο θάνατο του Λουκή Ακρίτα, στις 7 Φεβρουαρίου 1965. Ο Ακρίτας ανήκε σε μια μικρή ομάδα συμπατριωτών μας που κατάφεραν να ξεχωρίσουν στην πολιτική ή στα γράμματα (αυτός και στα δύο) στην Αθήνα, όπου είχαν αναζητήσει καλύτερη τύχη στα πέτρινα χρόνια του μεσοπολέμου. Γεννήθηκε στη Μόρφου τον Αύγουστο του 1908 και ήταν το τέταρτο παιδί της εννεαμελούς οικογένειας του (Χατζη)Γιαννακού Χατζηλούκα από τη Ζώδια και της Μορφίτισσας Ελένης Καττιρτζήγιαννη. Αποφοίτησε από το Παγκύπριο Διδασκαλείο και δίδαξε στη Μόρφου, στη Σύγκραση και στο Κελλάκι. Έφτασε στην Αθήνα το 1930 με μόνο όπλο την έφεση στο γράψιμο, δραπετεύοντας από τη σκληρή πραγματικότητα της κυπριακής υπαίθρου που περιέγραψε αριστουργηματικά στο μυθιστόρημα «Ο κάμπος» (1936).

Στην Αθήνα εργάστηκε ως δημοσιογράφος και ως ανταποκριτής κυπριακών εφημερίδων, ενώ εξέδωσε και τα πρώτα του βιβλία. Στον πόλεμο του 1940-1941, ως στρατιώτης στο μέτωπο της Κλεισούρας έγραφε πολεμικές ανταποκρίσεις για την εφημερίδα «Εστία», με ευαισθησία, χαμηλούς τόνους και βαθύτατη, αυθεντική αγάπη στον άνθρωπο και στην πατρίδα. Ήταν ο μοναδικός «πολεμικός ανταποκριτής» που είχε την τόλμη να δημοσιεύσει δυο χρονογραφήματα για τον ελληνοϊταλικό πόλεμο, τον Μάιο του 1941, ένα μήνα ύστερα από τη γερμανική κατοχή, αφιερωμένα στους νεκρούς συμπολεμιστές του, «σ’ αυτά τα εκλεκτά παιδιά, που δεν θα γυρίσουν πίσω».

Στην Κατοχή συμμετείχε στην Αντίσταση, ενώ ήταν μέλος της «Τριμελούς επιτροπής απελευθερώσεως» που εκ μέρους της εξόριστης κυβέρνησης διαπραγματεύτηκε με τους κατακτητές την αποχώρησή τους και υποδέχθηκε τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου στην Αθήνα, τον Οκτώβριο του 1944. Συνέχισε το συγγραφικό και δημοσιογραφικό του έργο, ενώ μετά το τέλος του Εμφυλίου επέστρεψε στην πολιτική, στην ΕΠΕΚ του Νικόλαου Πλαστήρα και στις εκλογές του Μαρτίου 1951 εκλέχθηκε πρώτος σε σταυρούς βουλευτής Αθηνών. Την ίδια χρονιά, ως μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στην 6η Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, στο Παρίσι, έθεσε για πρώτη φορά το ζήτημα της Κύπρου στον διεθνή οργανισμό. Μέλος του Συμβουλίου της Κυπριακής Εθναρχίας στην Αθήνα, παραιτήθηκε απογοητευμένος, ύστερα από την υπογραφή των συμφωνιών Ζυρίχης – Λονδίνου. Εκλέχθηκε βουλευτής στις εκλογές του 1963 και 1964 με την «Ένωση Κέντρου» και διετέλεσε, από τον Φεβρουάριο του 1964 μέχρι τον θάνατό του, υφυπουργός Παιδείας, έχοντας αναλάβει το κύριο βάρος της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Ο πρόωρος θάνατός του, σε κρίσιμους καιρούς για την Ελλάδα και την Κύπρο, προκάλεσε μεγάλη συγκίνηση στον πολιτικό και πνευματικό κόσμο αλλά και στους απλούς ανθρώπους. Έγραφε ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, στην αθηναϊκή «Ελευθερία»: «Τον θυμούμαι νεώτατο, πρωτόπειρο δημοσιογράφο, ένα συμπαθητικό έφηβο από τη μακρινή δουλωμένη Ελλάδα, που ακόμη αγωνίζεται για τιμή και για λευτεριά, με μια θερμή ψυχή, μ’ ένα ακοίμητο νου, με πολλή κακοπάθεια, μ’ ένα πλήθος όνειρα και με μερικά χειρόγραφα, για μόνη αποσκευή του. (…) Είμαι βέβαιος, πως ο Ακρίτας δεν ελησμόνησε ποτέ τον «Νέον με τας καλάς συστάσεις», την προσωπική ιστορία του. Ο ταλαιπωρημένος νέος του τόπου του υπήρξε το πολικό του αστέρι, όταν με συνείδηση ακραίας ευθύνης αποφάσισε να διαθέση τον καλύτερο εαυτό του για την αναμόρφωση της νεοελληνικής παιδείας».

Δημοσιεύθηκε στην εφημ. “Ο Φιλελεύθερος” στις 4 Απριλίου 2015.

Advertisement

Σχολιάστε..

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s