Για την επέτειο της Μικρασιατικής καταστροφής. Από τις σχέσεις της Κύπρου με τη Μικρασία

Κλείνουν αυτές τις ημέρες 103 χρόνια από την καταστροφή της Σμύρνης που σήμανε το τέλος της Μικρασιατικής Εκστρατείας και του μακραίωνου Μικρασιατικού Ελληνισμού. Πριν από μερικούς μήνες κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ασίνη ο ογκώδης τόμος των Πρακτικών ενός μεγάλου συνεδρίου που έγινε στη Φλώρινα, τον Μάρτιο του 1923, με τίτλο «Ο προσφυγικός κόσμος στην Ελλάδα […]

Τρεις ιουλιανές απώλειες: Τάκης Γεωργίου, Άντρος Παυλίδης και Κλείτος Ιωαννίδης

Τις τελευταίες δύο βδομάδες, στο περιθώριο των μαύρων ιουλιανών επετείων και του πύρινου εφιάλτη που χτύπησε με πρωτοφανή δριμύτητα την ορεινή και ημιορεινή Κύπρο, τα κυπριακά γράμματα θρήνησαν την απώλεια τριών ανθρώπων που είχε ο καθένας τους μια αξιοπρόσεκτη παρουσία στη σύγχρονη βιβλιογραφία και πνευματική ζωή του τόπου. Πρώτος έφυγε, στις 13 Ιουλίου, ο γιατρός […]

Νέα στοιχεία για τις σφαγές της 9ης Ιουλίου 1821

Η επέτειος των 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης έδωσε την αφορμή για πολλές νέες έρευνες και εκδόσεις. Ένα από τα πιο ισχνά κεφάλαια της σχετικής βιβλιογραφίας και των γνώσεών μας για το 1821 είναι οι οθωμανικές πηγές και σε αυτόν τον τομέα κυκλοφόρησαν μερικά πολύ σημαντικά βιβλία. Ένα από τα πιο πρόσφατα […]

Επανέκδοση του “Ημερολογίου του Γρίβα” (1957) με επιμέλεια Π. Παπαπολυβίου

Κυκλοφόρησε πρόσφατα, από τις εκδόσεις Ηλία Επιφανίου, με εισαγωγή – επιμέλεια του Πέτρου Παπαπολυβίου, το βιβλίο «Η Τρομοκρατία εν Κύπρω. Το Ημερολόγιον του Γρίβα». Πρόκειται για πιστή φωτοαναστατική ανατύπωση της βρετανικής προπαγανδιστικής κυβερνητικής έκδοσης του 1957 (είχε προηγηθεί η αγγλική έκδοση, το 1956). Στην εισαγωγή του ο Π. Παπαπολυβίου παρουσιάζει τις πληροφορίες για τον εντοπισμό […]

Σεπτεμβριανά του 1955: Από τους κυπριακούς απόηχους

Σήμερα, μέρα που συμπληρώνονται 65 χρόνια από τα «Σεπτεμβριανά» θα σταχυολογήσουμε μερικές ενδιαφέρουσες κυπριακές αντιδράσεις για το πογκρόμ εις βάρος του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης, της 6ης / 7ης Σεπτεμβρίου 1955, που ξέσπασε σχεδόν ταυτόχρονα με την επισημοποίηση του ναυαγίου της «Τριμερούς» στο Λονδίνο. Το τέλος της «Τριμερούς» δεν γράφτηκε στον Τάμεση, αλλά στον Βόσπορο όπου, αργά […]

Μια κυπριακή μαρτυρία για τη γενοκτονία των Ποντίων

Σήμερα θα μιλήσουμε για τα κείμενα ενός Κύπριου αυτόπτη μάρτυρα των τραγικών γεγονότων της γενοκτονίας των Ποντίων, με την ευκαιρία της 19ης Μαΐου, που τιμήθηκε αυτή τη βδομάδα. Συντάκτης είναι ένας κληρικός από τον Οίκο της Μαραθάσας, ο αρχιμανδρίτης Γαβριήλ Καραπατάκης (1870-1953), με έναν περιπετειώδη βίο που ξεκίνησε από τη Μονή Κύκκου στα 12 του […]

Κύπρος και Θράκη

Συμπληρώθηκαν αυτές τις ημέρες 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Δυτικής Θράκης, μια επέτειος που τιμήθηκε υπό περιορισμό, λόγω της πανδημίας. Στις 14 Μαΐου 1920 η Ελλάδα ανέλαβε τη διοίκηση της Κομοτηνής και της Αλεξανδρούπολης, κατόπιν νέας διπλωματικής επιτυχίας του Ελ. Βενιζέλου. Είχε προηγηθεί η απελευθέρωση της Ξάνθης, τον Οκτώβριο του 1919. Θα ακολουθούσε η […]

Από τη συγκομιδή του 2017

Σήμερα, στη δύση του 2017, θα σταθώ σε ορισμένα βιβλία που ξεχώρισα από την κυπριακή και κυπρολογική βιβλιογραφική παραγωγή του απερχόμενου έτους. Εννοείται ότι πρόκειται για εντελώς προσωπικές επιλογές, με την ιδιότητα του απλού αναγνώστη και του τακτικού θαμώνα των βιβλιοπωλείων και μόνον, στα αντικείμενα που με ενδιαφέρουν, και ειδικότερα στην ιστορία της Κύπρου των […]

«Τον καιρό της καταδρομής» (Ιούλιος 1821)

Η αυριανή επέτειος της 9ης Ιουλίου 1821 μας δίνει την ευκαιρία να αναφερθούμε σε μια καθοριστική στιγμή της νεότερης ιστορίας της Κύπρου. Είναι χαρακτηριστικό ότι τρεις γενιές μετά τα δραματικά γεγονότα του καλοκαιριού του 1821, δηλαδή στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, οι πηγές και η κυπριακή βιβλιογραφία της εποχής καταγράφουν τις σφαγές ως «τον […]

Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και Κύπρος

Ο εκλιπών Κωνσταντίνος Μητσοτάκης (1918-2017) πρωταγωνίστησε στον πολιτικό βίο και την κοινοβουλευτική ιστορία της Ελλάδας στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Με την Κύπρο είχε παλαιούς οικογενειακούς δεσμούς. Ο θείος του, Αριστομένης Κ. Μητσοτάκης, αδελφός του πατέρα του, Κυριάκου, για σειρά ετών βουλευτής, και υπουργός στην κυβέρνηση Αλ. Παπαναστασίου, κατέφυγε εδώ το 1938, ύστερα από […]