Συμπληρώθηκαν σήμερα, 15 Νοεμβρίου 2022 εκατό χρόνια από τον επίλογο της “δίκης των έξι” και τον τουφεκισμό στο Γουδί των Δημήτριου Γούναρη, Νικόλαου Θεοτόκη, Γεώργιου Μπαλτατζή, Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη, Νικόλαου Στράτου και Γεώργιου Χατζανέστη. Η άκρως βεβιασμένη δίκη υπήρξε σαφέστα δίκη σκοπιμοτήτων και εξακολουθεί να διχάζει και σήμερα τους ιστορικούς αλλά και την ελληνική κοινή γνώμη, στον μακρινό απόηχο του διχασμού βενιζελικών και αντιβενιζελικών. Οι υποστηρικτές της τονίζουν ότι εκτόνωσε τη (δίκαιη) “λαϊκή οργή”, είναι όμως πανθομολογούμενο ότι άνοιξε έναν νέο κύκλο αίματος και δίψας για εκδίκηση. Το πιο δυσάρεστο, κατά την άποψή μου, είναι ότι η Μικρασιατική Καταστροφή υπήρξε η πρόφαση. Το μείζον ήταν η πολιτική επικράτηση…

Στην Κύπρο η είδηση έγινε δεκτή με αμηχανία από παραδοσιακές εφημερίδες όπως την “Ελευθερία”, τη “Φωνή της Κύπρου” ή το αντιβενιζελικό “Νέον Έθνος”.

Η φανατική βενιζελική εφημερίδα “Σάλπιγξ” της Λεμεσού, της οικογένειας Χουρμούζιου έγραψε ότι η εκτέλεση, αν και προκάλεσε φρίκη ήταν δικαιολογημένη: “η Επανάστασις έκαμε το καθήκον της”… Και προχωρώντας, η ίδια εφημερίδα χαρακτήρισε απαράδεκτη τη βρετανική επέμβαση υπέρ της ματαίωσης της εκτέλεσης.

Δύο σχόλια της “Σάλπιγγος” υπέρ της εκτέλεσης. στο φύλλο 18 Νοεμβρίου / 1 Δεκεμβρίου 1922

Πιο μετριοπαθής η εφημ. “Πάφος”, του Λοΐζου Φιλίππου, χαρακτήρισε και αυτή “αναπότρεπτον” την εκτέλεση και κάλεσε να αντιμετωπίσουν με ψυχραιμία τα νέα δεδομένα.

Εφημ. “Πάφος”, 24 Νοεμβρίου 1922.

Από τον αντιβενιζελικό Τύπο της Κύπρου υψηλότερους τόνους χρησιμοποίησε η “Αλήθεια” της Λεμεσού, του βετεράνου πλέον δημοσιογράφου Μενέλαου Δ. Φραγκούδη (187-1930). Χαρακτήρισε ανοσιούργημα την εκτέλεση και γελοίες τις κατηγορίες ενώ προέβλεψε αιματηρές αντεκδικήσεις και νέους κύκλους αίματος. Έγραψε μάλιστα, ότι η Ελλάδα είχε μετατραπεί σε “άλλο Μεξικόν” με τις διαρκείς επαναστάσεις και τις πολιτικές δολοφονίες

Εφημ. “Αλήθεια”, 19 Νοεμβρίου 1922

Τέλος, στο πρωτοσέλιδο άρθρο του “Κυπριακού Φύλακος” επαναλαμβάνονται τα αισθήματα φρίκης. Η δίκη και η απόφαση χαρακτηρίζονται πολιτικές και η λευκωσιάτικη εφημερίδα του εξόριστου πλέον Νικόλαου Καταλάνου, αντιβενιζελικού μεν αλλά διατηρήσαντος ήπιους τόνους στον Εθνικό διχασμό, γράφει ότι οι οιωνοί για το πολιτικό μέλλον της Ελλάδας είναι σκοτεινοί.

Εφημ. “Κυπριακός Φύλαξ”, 23 Νοεμβρίου 1922