Έφυγε από τη ζωή πριν από λίγες μέρες (έγινε η κηδεία της στην Αθήνα χθες, 29 Ιανουαρίου 2022) η σπουδαία ελληνίστρια και φιλόλογος Έλση Τορναρίτου – Μαθιοπούλου. Για το επιστημονικό και διδακτικό της έργο, την προσφορά της στις νεοελληνικές σπουδές και τη δωρεά της το 2009 στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου έχουν ήδη εκδοθεί ανακοινώσεις από το Πανεπιστήμιο Κύπρου (https://paideia-news.com/tepak/2022/01/26/to-panepistimio-kyproy-apoxaireta-tin-elsi-mathiopoyloy-tornaritoy/), το Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (https://paideia-news.com/panepistimio-kyproy/2022/01/27/thlipsi-tm-byzantinon-kai-neoellinikon-spoydon-pk-gia-ton-thanato-tis-elsis-m-tornariti/) και τη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου.

Θα προσθέσω και εγώ λίγα λόγια για μια από τις σημαντικότερες Ελληνίδες Κυπρίες φιλολόγους του περασμένου αιώνα και έναν γλυκύτατο άνθρωπο με σπάνια καλλιέργεια. Η Έλση Τορναρίτου γεννήθηκε το 1928 στη Λεμεσό και ήταν κόρη του Νικόλαου Τορναρίτη, παιδονόμου και επιμελητή της Ελληνικής Σχολής Λεμεσού (κατόπιν Ημιγυμνασίου και Γυμνασίου) και ενός από τους πρώτους βιβλιοπώλες της πόλης. Ο Νικόλας Τορναρίτης ήταν μια από τις πιο αναγνωρίσιμες φιγούρες της Λεμεσού και τον βλέπουμε στις φωτογραφίες των τελειοφοίτων του σχολείου των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα, στην πίσω σειρά συνήθως, στη σκιά των μεγάλων εκπαιδευτικών της εποχής (Ανδρέα Θεμιστοκλέους, Αργυρού Δρουσιώτη, π. Ιωάννη Μακούλη, κ.ά.).

Η Έλση Μαθιοπούλου σπούδασε στη Φιλοσοφική Αθηνών Κλασική Φιλολογία και Ιστορία και Αρχαιολογία (πτυχίο 1952 και 1953) και έκανε το διδακτορικό της στο Πανεπιστήμιο της Βόννης (1961). Ως προς το επιστημονικό της έργο σημειώνω ότι ως προς τις κυπριακές της μελέτες, και πριν εκδώσει με τον Πασχάλη Μ. Κιτρομηλίδη (2013) τη μαρτυρία του Φίλιππου Μεμπρέ για την άλωση της Λευκωσίας από τους Οθωμανούς, με τις εργασίες της για τα αναγεννησιακά ποιήματα του νησιού μας συνέχισε, ουσιαστικά, το έργο μιας άλλης σπουδαίας Λεμεσιανής φιλολόγου, της Θέμιδος Πιτσιλλίδου – Σιαπκαρά.

Με την Έλση και τον αείμνηστο σύζυγό της, Βάσο Μαθιόπουλο, εκ των κορυφαίων Ελλήνων δημοσιογράφων στην εποχή του, γνωριστήκαμε και συνδεθήκαμε στη δεκαετία του 1990, όταν αναζητούσα στοιχεία, χειρόγραφα και φωτογραφίες για δύο Λεμεσιανούς εθελοντές των Βαλκανικών πολέμων που ήταν θείοι της: τον Γιάγκο Τορναρίτη (από την πλευρά του πατέρα της) και τον Γλαύκο Αλιθέρση – Μιχάλη Χατζηδημητρίου (από την πλευρά της μητέρας της). Και εάν ο Αλιθέρσης είναι γνωστός στο κυπριακό κοινό, ο Γιάγκος Χρ. Τορναρίτης (Λεμεσός 1887 – Αθήνα 1942, θύμα της πείνα της γερμανικής κατοχής) είναι πλήρως ξεχασμένος σήμερα ακόμη και στη γενέτειρά του. Η κυρία Μαθιοπούλου αλλά και ο Βάσος Μαθιόπουλος διατηρούσαν μεγάλη αγάπη για τον Γιάγκο Τορναρίτη, τραυματία στους Βαλκανικούς πολέμους στο Μπιζάνι και έναν από τους πρώτους Κυπρίους με διδακτορικό (για τη φορολογία στο Βυζάντιο) και κατόπιν ερευνητή της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου στην Ακαδημία Αθηνών. Ο Γιάγκος Τορναρίτης είχε σπουδάσει φιλόλογος και νομικός με την οικονομική αρωγή και στήριξη του πατέρα της Έλσης Τορναρίτου και ήταν, στην εποχή του, μετά τον Σίμο Μενάρδο, ο σπουδαιότερος Λεμεσιανός φιλόλογος – ερευνητής (και φανατικός βενιζελικός στα χρόνια που ακολούθησαν, παρότι τακτικός συνεργάτης της φιλοβασιλικής «Αλήθειας» του Μενέλαου Δ. Φραγκούδη).

Καλό ταξίδι κυρία Μαθιοπούλου. Και ένα μεγάλο ευχαριστώ!

Η Έλση και ο Βάσος Μαθιόπουλος στην τελετή για τη δωρεά της συλλογής των βιβλίων τους στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου (Απρίλιος 2013), στην Αίθουσα Τελετών Πανεπιστημίου Κύπρου.