Παύλος Παυλούδης. Επιστρέφοντας στον Άγιο Νικόλαο Χαλκιδικής ύστερα από 45 χρόνια

Έγινε χτες, Σάββατο 14 Δεκεμβρίου 2019, στη γενέτειρά του, Άγιο Νικόλαο  Χαλκιδικής, η νεκρώσιμη τελετή και ο ενταφιασμός των λειψάνων του λοχία της ΕΛΔΥΚ, Παύλου Παυλούδη, αγνοούμενου από τις φονικές μάχες της ΕΛΔΥΚ, της 16ης Αυγούστου 1974.

Ο Παυλούδης ήταν ένας από τους δεκάδες Ελδυκάριους πεσόντες και αγνοούμενους στην τριήμερη μάχη της ΕΛΔΥΚ, τον Αύγουστο του 1974, σε μια από τις πιο ηρωικές και άνισες μάχες που έδωσε ποτέ τμήμα του ελληνικού στρατού από την ίδρυση του ελληνικού κράτους. Η περίπτωση του θανάτου του, όπως κάθε άλλου πεσόντος αξιωματικού ή στρατιώτη της Εθνικής Φρουράς ή της ΕΛΔΥΚ στο προδομένο 1974 είναι μια ιστορία – κλωτσιά στο στομάχι.

Ο Παυλούδης ήταν «107άρης». Ανήκε, δηλαδή, στους 400 περίπου Ελδυκάριους που πέρασαν για πρώτη φορά την πύλη της ΕΛΔΥΚ το απόγευμα της 19ης Ιουλίου 1974, αντικαθιστώντας τους «παλιούς», της 103 σειράς, που έφυγαν με το «Λέσβος» την ίδια μέρα από το λιμάνι της Αμμοχώστου για το – όπως νόμιζαν – ταξίδι απολύσεως. Όπως όλοι οι Ελδυκάριοι που έφτασαν στην Κύπρο στις 19 Ιουλίου 1974 δεν πρόλαβαν καν να αντιληφθούν τι είχε προηγηθεί, να καταλάβουν τι ακριβώς έγινε στο προηγηθέν πραξικόπημα, να περπατήσουν για δυο ώρες στη Λευκωσία, να αισθανθούν τον κυπριακό αέρα, να νιώσουν τον τονισμό και τη χροιά της κυπριακής διαλέκτου. Το πρώτο τους ξύπνημα στην Κύπρο ήταν από τα τουρκικά πολεμικά αεροπλάνα.

Σύμφωνα με την αφήγηση του συγχωριανού του, λοχία Βασίλη Βάσιου, παλιοσειράς στην ΕΛΔΥΚ, στις 13 Αυγούστου 1974, βγήκαν μαζί από το στρατόπεδο με τον Παυλούδη και τον Χαλκιδιώτη, επίσης, Στέφανο Κουτρούλη, από τον Μαρμαρά, και έστειλαν τηλεγράφημα στα σπίτια τους. Τέσσερις λέξεις: «Είμαι καλά. Έρχομαι σύντομα». Το επόμενο πρωί ξεκίνησε η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής και η μάχη της ΕΛΔΥΚ. Ο Παυλούδης και ο Κουτρούλης από τις 16 Αυγούστου 1974 έγιναν αγνοούμενοι και ο Βάσιος συνελήφθη, επιβίωσε από φρικτά βασανιστήρια, στάλθηκε αιχμάλωτος στην Τουρκία και επέστρεψε, τελικά, στον Άγιο Νικόλαο. (Από τον Άγιο Νικόλαο Χαλκιδικής ήταν και τρίτος Ελδυκάριος πολεμιστής του 1974, ο Απόστολος Γιαννέλης.)

Στο εξαιρετικό βιβλίο – συναξάρι του Χαλκιδικιώτη, επίσης, Αθανάσιου Γρ. Χρυσάφη, πολεμιστή της ΕΛΔΥΚ, Οι άγνωστοι στρατιώτες της ΕΛ.ΔΥ.Κ του 211 Τ.Π. & της Εθνοφρουράς 1974, Θεσσαλονίκη, τελική έκδοση, 2019, σελ. 1381, σε μια αφήγηση του στρατιώτη Δημήτρη Πεπερά, από τα Δουμπιά Χαλκιδικής, γίνεται και αναφορά για μια από τις τελευταίες φορές που είδε κάποιος τον Παυλούδη:

«Μετά το όρυγμα που καταστράφηκε την προηγούμενη μέρα και τραυματίστηκε ο συμπολεμιστής μου, ήταν ένα άλλο όρυγμα με κορμούς δένδρων και μέσα ήταν ο λοχίας Παυλούδης Παύλος, συμπατριώτης μου από τον Άγιο Νικόλαο Χαλκιδικής. Ήταν 107άρης και δεν ξέρω γιατί, έμεινε μόνος του στο όρυγμα, εκείνη την ημέρα. Όμως, σε μια φάση, ανάμεσα από τα βλήματα που έπεφταν και τις ριπές, άκουσα τη φωνή του να με φωνάζει: «Πατρίδα, έλα στο δικό μου όρυγμα, είμαι μόνος. Έλα να έχω παρέα. Το όρυγμά μου είναι καλό. Είναι από κορμούς φτιαγμένο.» Πραγματικά κατάλαβα ότι αυτός ο πατριώτης μου, πολεμιστής, ο λοχίας Παυλούδης ένιωθε πολύ μόνος. Η φωνή του όπως την άκουσα, ήταν σαν να με παρακαλάει και είχα σκοπό με την πρώτη ευκαιρία να μετακινηθώ στο δικό του όρυγμα. Τον είχα γνωρίσει πολύ λίγο γιατί ήταν νέος, αλλά επειδή ήταν πατριώτης μου και συμπαθέστατος τον είχα σχεδόν υπό την προστασία μου.»

Τρεις περίπου ώρες αργότερα από το παραπάνω περιστατικό, όταν γύρω στις 14.00 διατάχθηκε η απαγκίστρωση από τον υποδιοικητή της ΕΛΔΥΚ Παν. Σταυρουλόπουλο, που διηύθυνε την απεγνωσμένη αντίσταση στην τουρκική επίθεση, και αφού το ΓΕΕΦ αρνήθηκε ή δεν μπορούσε να στείλει ενισχύσεις, ο Παυλούδης δεν ακολούθησε τους υπόλοιπους. Ο Δ. Πεπεράς στην αφήγησή του τονίζει ότι τον φώναξε επανειλημμένα, αλλά δεν αποκρίθηκε. Από τότε θεωρήθηκε αγνοούμενος.

Στην τελετή παράδοσης των λειψάνων των έξι Ελδυκάριων, που έγινε στη Λευκωσία στις 5 Δεκεμβρίου 2019, στον ναό της Αγίας Σοφίας στον Στρόβολο, ακούσαμε από επίσημα χείλη ότι τα οστά του λοχία Παυλούδη βρέθηκαν σε περιοχή του χωριού Κιόνελι. Αυτό σημαίνει ότι, σχεδόν με βεβαιότητα, ο Αγιονικολάτης Ελδυκάριος συνελήφθηκε αιχμάλωτος στην περιοχή του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ και εκτελέστηκε εν ψυχρώ από τον τουρκικό στρατό. Όπως και πολλοί άλλοι, Ελλαδίτες και Κύπριοι ήρωες του 1974.

Τα οστά του Παύλου Παυλούδη ενταφιάστηκαν στο ηρώο του Αγίου Νικολάου, των παλαιών πολέμων, του Α΄ και του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου και της Μικρασιατικής εκστρατείας. Στον περίβολο του ναού της Αγίας Παρασκευής, λίγες δεκάδες μέτρα από την κεντρική πλατεία του Άι Νικόλα, μιαν από τις ομορφότερες της Χαλκιδικής. Οι γονείς του λοχία είχαν ήδη φύγει από τη ζωή με το αβάστακτο και ασήκωτο φορτίο των «γονιών του αγνοούμενου». Ήταν εκεί, όμως, οι υπόλοιποι του συγγενείς. Μαζί με τους συμπολεμιστές του, τον Πρόξενο της Κύπρου στη Θεσσαλονίκη, τον αρχηγό του ΓΕΕΦ, τον διοικητή του Γ’ Σώματος Στρατού, και όλο το χωριό του Αγίου Νικολάου.

Υποδέχθηκαν τα οστά ενός παιδιού που έφυγε πριν από 45 χρόνια για την Κύπρο και έμεινε αγνοούμενος από τότε, θαμμένος μεταξύ του τελευταίου ορύγματός του στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ και του τόπου της εν ψυχρώ δολοφονίας του από τις «τουρκικές ειρηνευτικές δυνάμεις», κάπου έξω από το Κιόνελι.

Ας τον θυμόμαστε, ειδικά όσοι κοντοστέκονται κάθε καλοκαίρι στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, στον Άι Νικόλα, πριν να κατηφορίσουν για διασκέδαση στην πλατεία του χωριού. Και όσοι απολαμβάνουν τον ήλιο, τη θάλασσα και τον ελεύθερο αέρα στην Τρανή Αμμούδα, στον Όρμο Παναγιάς και στη Βουρβουρού, τα γαλανά νερά και τις μαγευτικές παραλίες της περιοχής του Άι Νικόλα. Όλα αυτά που στερήθηκε ο Παυλούδης και τα άλλα παιδιά που σκοτώθηκαν στην Κύπρο το 1974.

Η φωτογραφία, στον δρόμο για το ηρώο της Αγίας Παρασκευής, στον Άγιο Νικόλαο, από το halkidikinews.gr

Advertisement

2 thoughts on “Παύλος Παυλούδης. Επιστρέφοντας στον Άγιο Νικόλαο Χαλκιδικής ύστερα από 45 χρόνια

  1. Ευχαριστουμε πολύ για το άρθρο σας.
    Ευχόμαστε να μην ξανάζήσει ποτέ κανείς την φρίκη του πολέμου. Να είστε καλά

  2. Εμείς, κυρία Παυλούδη, είμαστε ευγνώμονες για τη θυσία του θείου σας και όλων των άλλων παιδιών που σκοτώθηκαν πολεμώντας ή εκτελέστηκαν στη διάρκεια της εισβολής.

Σχολιάστε..

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s