Μεθαύριο Τρίτη, 3 Δεκεμβρίου 2019, στις 19.00, στο Δημοτικό Κοινωνικό -Πολιτιστικό Κέντρο «Παλιά Αγορά Παλλουριώτισσας» η Βουλή των Αντιπροσώπων θα τιμήσει τη μνήμη του ιστορικού Κώστα Π. Κύρρη (Λάπηθος 1927 – Λευκωσία 2009). Θα μιλήσουν ο πρόεδρος της Βουλής, Δημήτρης Συλλούρης, ο δήμαρχος Λαπήθου, Νεοπτόλεμος Κότσαπας και οι Σώτος Βοσκαρίδης και Πέτρος Παπαπολυβίου.

Η πρόσκληση για την εκδήλωση, εδώ: 12 03

Με την ευκαιρία της εκδήλωσης αναδημοσιεύω ένα σύντομο άρθρο που δημοσίευσα τον Ιούνιο του 2009, στον «Φιλελεύθερο», μετά τον θάνατο και την κηδεία του Λαπηθιώτη ιστορικού και συγγραφέα.

Κώστας Π. Κύρρης (1927-2009)

Δημοσιεύθηκε στην εφημ. «Ο Φιλελεύθερος», στις 13 Ιουνίου 2009

Ο Κώστας Κύρρης, που κηδεύτηκε προχθές, υπήρξε ένας από τους σκαπανείς της κυπριακής ιστοριογραφίας. Γεννήθηκε στη Λάπηθο, αποφοίτησε από το Παγκύπριο Γυμνάσιο και σπούδασε στην Αθήνα, στα πέτρινα χρόνια του Εμφυλίου (είχε συμφοιτήτρια, ανάμεσα σε άλλους, και την Ελένη Αρβελέρ), και στο Λονδίνο. Στο Ελληνικό Γυμνάσιο Αμμοχώστου, όπου δίδαξε, απέκτησε δεκάδες αγαπημένους μαθητές, γνώρισε την κατοπινή σύζυγό του και έγραψε ένα εξαιρετικό βιβλίο, για την ιστορία του Γυμνασίου.

Εργάστηκε στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών και άφησε τεράστιο δημοσιευμένο έργο, το οποίο δεν θα αποτιμηθεί εδώ. Ήταν ένας από τους ελάχιστους Κύπριους διανοούμενους που μελετούσε συστηματικά το ρόλο της Τουρκίας στην κυπριακή ιστορία. Πολύγλωσσος, ουμανιστής, διαλεκτικός, προοδευτικός στην πράξη, ήταν μια αστείρευτη κιβωτός γνώσης και ένας ενσυνείδητος και ειλικρινής αντικατοχικός αγωνιστής.

Στην προσωπική και οικογενειακή του ζωή δοκιμάστηκε από ανείπωτες τραγωδίες.  Μικρός πέρασε μια βαρειά ασθένεια, που επηρέασε τις φωνητικές του χορδές. Στα τελευταία χρόνια βάδιζε και έγραφε με δυσκολία, ενώ το πρόβλημα με τη φωνή του επιδεινώθηκε. Όμως, δεν σταμάτησε να παρεμβαίνει ακαταπόνητα σε δημόσιες εκδηλώσεις, διαλέξεις, ραδιοφωνικές εκπομπές, και να συμβουλεύει τους νεότερους ερευνητές. Δεν αξιώθηκε, δυστυχώς, την αναγνώριση που δικαιούνταν. Ζούσε στην Αγλαντζιά, «σε ένα σπίτι που πήγαινε να γίνει βιβλίο», ιδιόρρυθμα και αντισυμβατικά, αδιαφορώντας για τα εγκόσμια αγαθά, τον τρόπο ζωής του «σύγχρονου Κύπριου», την «υπεροψίαν και μέθην» της κοινωνίας μας, την έπαρση της «νέας ιντελιγκέντσιας». Η ζωή του ήταν τα βιβλία του. Η Κύπρος, η αγωνία του, τον έπνιγε όπως κι η φωνή του. Το 1994 έγραφε πικρά σε ένα ποίημά του (περ. «Αιολικά Γράμματα»):

«Όλα τα εδέχθη γελώντας,

Πολύ ευτυχής που του εδόθηκε ένας ρόλος.

Επιτέλους ήταν τώρα κάτι στο σύστημα.

Κανένα κόμμα δεν του είχε προσφέρει κάποιον ρόλο

Μόνο έβοσκε πάντοτε πειθήνιος

Με το υπόλοιπο κοπάδι στα πληκτικά λειβάδια με το ανούσιο

πλαστικό χορτάρι.

Minucio Felice, βιαστής, δολοφόνος, λαθρέμπορος

Χίλιες φορές καλύτερα από ναυαγός

Με τρυφερά συναισθήματα

Και άβουλη μαριονέττα

Των κομμάτων»

Ήμουν έντεκα χρονών όταν άκουσα για πρώτη φορά τον Κώστα Κύρρη, ένα ζεστό απόγευμα του Ιουνίου του 1971, στην κατάμεστη νεόδμητη αίθουσα των Κατηχητικών του ναού του Αποστόλου Λουκά Λαπήθου. Μιλούσε για τα 150 χρόνια της ελληνικής επανάστασης και ειδικότερα για τη συνεισφορά και τις συμφορές της αγαπημένης Λαπήθου στο 1821. Όταν ύστερα από πολλά χρόνια, του ανέφερα εκείνη τη διάλεξη, διαπίστωσα έκπληκτος ότι θυμόταν την ακριβή ημερομηνία. Στους Λαπηθιώτες επισκέπτες του, που τους επιζητούσε όσο και τη γενέτειρά του, έλεγε ότι θα ζούσε τριακόσια χρόνια, «επειδή είχε πιει νερό από την πηγή του Δράκοντα». Δεν υπολόγιζε τους Δράκοντες που δυναστεύουν εδώ από το 1974 τη λαπηθιώτικη πηγή και τις ζωές μας…