Οι προεδρικές εκλογές του 2018 αποτελούν πλέον ιστορία και ο Νίκος Αναστασιάδης έγινε, στην ιστορία της Κύπρου, ο τέταρτος πρόεδρος, μετά τους Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, Σπύρο Κυπριανού και Γλαύκο Κληρίδη, που θα συνεχίσει για δεύτερη κατά σειρά θητεία να ασκεί τη διακυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ήταν ένα αποτέλεσμα που επιβεβαίωσε τόσο τις δημοσκοπήσεις, όσο και τη γενικότερη αίσθηση που διαφαινόταν στο εκλογικό σώμα τους τελευταίους μήνες. Δηλαδή, ότι η σημαντικότερη Κυριακή των εκλογών δεν ήταν η δεύτερη, αλλά η πρώτη.

Έχουν γραφτεί πολλά για τις εκλογές και δεν  υπάρχει λόγος να τα επαναλάβουμε. Εξάλλου, η πολιτική επικαιρότητα, ήδη, έχει στραφεί αλλού: στα εσωκομματικά και την επόμενη ημέρα στο ΔΗΚΟ, τις απρόσμενες δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο πρόεδρος Αναστασιάδης στη συγκρότηση του νέου (;) κυβερνητικού σχήματος, στην ανάδειξη μιας άγνωστης, για το ευρύ κοινό και τους αμύητους, «δυναστικής έριδας» στον ΔΗΣΥ και ύπαρξη υπόγειας «υψηλής» αντιαβερωφικής αντιπολίτευσης, που λογικά θα ενταθεί τους επόμενους μήνες, στο ερώτημα αν μπορούσε να πετύχει περισσότερα ο Σταύρος Μαλάς (και το ΑΚΕΛ), στην «άνοδο και την πτώση» σε μια πενταετία της «Συμμαχίας Πολιτών» και του Γιώργου Λιλλήκα, κ.ο.κ.

Εμείς σημειώνουμε εδώ, έστω και τηλεγραφικά, τα εξής: Ο πρόεδρος Αναστασιάδης κυριάρχησε σε επίπεδο εντυπώσεων, καταφέρνοντας να επιβάλει τους δικούς του κανόνες και στρέφοντας τη συζήτηση εκεί που επιθυμούσε: Πήρε μέρος σε δύο τηλεοπτικές αντιπαραθέσεις, όπου στην πρώτη δεν υπήρξε ουσιαστικός  διάλογος, ενώ στη δεύτερη ο Στ. Μαλάς ήταν αδύνατο να συζητήσει επί ίσοις όροις μαζί του για το Κυπριακό και κατατροπώθηκε. Αντίθετα, στην πιο αδύνατη εμφάνισή του, στη ραδιοφωνική συνέντευξη στους Λάζαρο Μαύρο και Μάριο Πούλλαδο (βρίσκεται κινηματογραφημένη στο διαδίκτυο), σε μια μόνο ερώτηση, για το «νέο-Μακεδονικό» υπέπεσε σε σοβαρά λάθη – και δεν εννοούμε την άποψή του για το όνομα του κράτους των Σκοπίων: Καθένας, ακόμη και ένας «επισκέπτης εκ Κύπρου», έχει λόγο σε ένα εθνικό ζήτημα. Παρότι ορθώς επέμεινε στο θέμα του αλυτρωτισμού της ΠΓΔΜ, οι δηλώσεις του προέδρου Αναστασιάδη περί «λιλιπούτειου κράτους» που μπορεί δυνητικά να απορροφηθεί από την ελληνική οικονομία (τι να πει κι η …γιγαντιαία Κύπρος με την Τουρκία δίπλα της…) και ο ισχυρισμός του ότι «τη σημαία και τον εθνικισμό των Σκοπίων δημιούργησαν οι ελληνικές αντιδράσεις», μόνο ανησυχία και προβληματισμό δημιουργούν εν όψει του νέου γύρου των συνομιλιών για το Κυπριακό…

Από τις αντιδράσεις του ΑΚΕΛ, στεκόμαστε στις καταγγελίες της ηγεσίας του κόμματος, μεταξύ πρώτου και δεύτερου γύρου, ότι «ο πρόεδρος είναι ψεύτης», για ζητήματα που αφορούν τη διαχείριση του Κυπριακού. Μια ευκαιρία που άρπαξε ο Μουσταφά Ακιντζί για να παρέμβει στις εκλογές. Και εδώ τα ερωτηματικά εστιάζονται στη στάση του κόμματος απέναντι στον πρόεδρο Αναστασιάδη στην επόμενη μέρα στο Κυπριακό. Κατά την άποψή μας, εάν η παρουσία του ΑΚΕΛ δίπλα από τον Στ. Μαλά, έστω την τελευταία βδομάδα των εκλογών, ήταν πιο διακριτική ή αόρατη, αυτό θα ωφελούσε τον υποψήφιο που στήριζαν, στην απήχησή του σε ευρύτερες μάζες ψηφοφόρων. Όχι μόνο δεν έγινε αυτό, αλλά δεν έγινε κατορθωτό να ανακοινωθεί καν το όνομα του «Υπουργού Οικονομικών» στην πιθανή κυβέρνηση Μαλά, προδιαγράφοντας τα όρια της «ανεξαρτησίας» του υποψηφίου.

Στον «Ενδιάμεσο χώρο», ενώ υποστηρίχθηκε – ορθώς κατά την άποψή μας – ότι το ζητούμενο για τον τόπο είναι η χάραξη νέας πολιτικής στο Κυπριακό, δεν στάθηκε δυνατή η εξεύρεση κοινού υποψηφίου – ανεξαρτήτως ονόματος – που να εξέφραζε αυτή την ανάγκη. Αυτό, κυρίως, καθόρισε το αποτέλεσμα.

Όσο για την «πριμοδότηση Μαλά» ή «στρατηγική ψήφο» στον πρώτο γύρο, εντάσσεται στα πλαίσια της Δημοκρατίας, όσο ακραία και κυνική κι αν θεωρείται, έστω και εάν είναι κλεμμένη από τακτικές τηλεπαιχνιδιών τύπου «Μπιγκ Μπράδερ». Αυτή τη φορά πολλαπλασιάστηκε, δικαιώνοντας όσους υποστήριζαν ότι ανάλογες πρακτικές ακολουθήθηκαν στις εκλογές του 2008 και του 2013. Το ανησυχητικό για τη Δημοκρατία, και δείγμα πολιτικού τυχοδιωκτισμού και αμοραλισμού, είναι το να δηλώνει κάποιος ενυπόγραφα ότι επιλέγει να ψηφίσει με αυτόν τον τρόπο…

Τέλος, ένα άλλο γεγονός που σημάδεψε τις εκλογές ήταν η παρέμβαση του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου υπέρ του Νίκου Αναστασιάδη, που επισκίασε την, καθοριστική για τις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις, ουδέτερη στάση των κομμάτων του «Ενδιάμεσου» στον δεύτερο γύρο. Η φράση του Αρχιεπισκόπου ότι «η Εκκλησία στηρίζει τον τάδε», αλλού θα γεννούσε εκκλησιαστικά και θεολογικά ζητήματα, και το ερώτημα, για το τι, επιτέλους, αποτελεί την «Εκκλησία» στη σύγχρονη Ορθοδοξία. Σε μας, η αντίδραση που συγκρατήσαμε ήταν μια αναμνηστική φωτογραφία του Ανδρέα Πιτσιλλίδη με την Ειρήνη Χαραλαμπίδου…

Δημοσιεύθηκε στην εφημ. «Ο Φιλελεύθερος» στις 10 Φεβρουαρίου 2018