Έγινε, στις 19 Δεκεμβρίου 2016, στη Λευκωσία, η παρουσίαση του βιβλίου του Αθανάσιου Γρ. Χρυσάφη, Οι άγνωστοι στρατιώτες της ΕΛ. ΔΥ.Κ. 1974. Οι τελευταίοι ήρωες, οι εφιάλτες των Αθηνών, η εισβολή των εγκληματιών πολέμου του Ούννου Αττίλα και η παραχάραξη της ιστορίας του 1974, Θεσσαλονίκη, αυτοέκδοση, 2016. Η εκδήλωση έγινε στη Δημοσιογραφική Εστία, με πρωτοβουλία του ευρωβουλευτή Κώστα Μαυρίδη, ο οποίος  ήταν και ο παρουσιαστής του βιβλίου, και την υποστήριξαν παίρνοντας μέρος σε αυτήν οι οργανώσεις των Εφέδρων πολεμιστών του 1974 που είχαν συμβολή στις μάχες της ΕΛΔΥΚ, των Καταδρομέων, του Πυροβολικού, του 1^ου Λόχου του 211 Τάγματος Πεζικού και των Τεθωρακισμένων.

Η πρώτη έκδοση του βιβλίου του Θανάση Χρυσάφη, 500 περίπου σελίδων, και με τον ίδιο τίτλο (Οι άγνωστοι στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ) έγινε το 2007. Ακολούθησαν και άλλες επαυξημένες εκδόσεις, το 2009 και το 2014, για να φτάσουμε στην παρούσα, που ο συγγραφέας ονομάζει τελική συλλεκτική έκδοση, και που ξεπερνά σε έκταση τις 1300 σελίδες.

Το βιβλίο περιλαμβάνει δεκάδες μαρτυρίες Ελδυκάριων που πολέμησαν στην Κύπρο, το καλοκαίρι του 1974, εκατοντάδες φωτογραφίες, από την προπολεμική περίοδο της ΕΛΔΥΚ, τον πόλεμο και μεταπολεμικές και έχει εμπλουτιστεί με μαρτυρίες και Κυπρίων πολεμιστών, από άλλα μέτωπα και μονάδες που αντιμετώπισαν την τουρκική εισβολή. Πρόκειται, ουσιαστικά, για το βιβλίο των στρατιωτών της ΕΛΔΥΚ, με συγκλονιστικές αφηγήσεις, ειδικά για τις επικές απέλπιδες πολύνεκρες μάχες, σώμα με σώμα, των εγκαταλελειμμένων Ελδυκάριων στις 16 Αυγούστου 1974, αλλά και σε όσες προηγήθηκαν. Από τους κοινούς τόπους των αφηγήσεων και τα πιο πικρά παράπονα, η εγκατάλειψη των στρατιωτών από την ελληνική πολιτεία.

Ο Θανάσης Χρυσάφης είναι Χαλκιδικιώτης, γεννημένος στον Γεροπλάτανο και πριν καταταγεί στο στρατό και σταλθεί να υπηρετήσει στην ΕΛΔΥΚ, είχε πάρει, το 1972, το πτυχίο του Γυμναστή. Ένα από τα στοιχεία που θα συγκινήσει τον αναγνώστη από τις αφηγήσεις των Ελδυκάριων στο βιβλίο είναι η οξυμένη αίσθηση της συντροφικότητας και της αυτοθυσίας ανάμεσά τους, αλλά και η βαρύτητα της τοπικής καταγωγής. Στην Κύπρο το 1974 σκοτώθηκαν Ελλαδίτες από όλες τις περιοχές της χώρας, όμως περιοχές όπως η Ηλεία, η Καρδίτσα, η Πέλλα, η Χαλκιδική, η Κρήτη, κ.ά. είχαν μεγαλύτερη συμμετοχή στον φόρο του αίματος.

Ξεχωρίζω από τον ογκωδέστατο τόμο τυχαία δυο μικρά αποσπάσματα, ενδεικτικά του συνόλου των αφηγήσεων, αλλά και όσων σύντομων γράφτηκαν παραπάνω. Και τα δύο αποσπάσματα αναφέρονται στην «υπερμάχη», όπως την ονομάζει ο Θ. Χρυσάφης, της 16^ης Αυγούστου 1974, όπου η ΕΛΔΥΚ έχασε 73 άντρες και άλλους δέκα η Εθνική Φρουρά, στα ίδια υψώματα.

Μαρτυρία λοχία Μανώλα Άγγελου του 2^ου λόχου της 103 σειράς από την Καλάνδρα Χαλκιδικής:

«(…) Μετά τον ηρωικό θάνατο του διμοιρίτη μου αρχιλοχία Μπινάκη Γεώργιου εκτελούσα καθήκοντα προσωρινού διμοιρίτη μέχρι που ήρθε και ανέλαβε ο μόνιμος αρχιλοχίας Μπόσινας Παναγιώτης από την Καλαμάτα, ένα πραγματικό παλικάρι. Με κράτησε δίπλα του μέχρι την τελευταία στιγμή. όταν μετακινήθηκα για νερό μέσα στους καπνούς είδα και μίλησα για τελευταία φορά τον πατριώτη μου λοχαγό από τη Βάλτα Κασσάνδρας Σταμπουλή Βασίλειο. Τον είχε στείλει ο στρατοπεδάρχης αντισυνταγματάρχης Σταυρουλόπουλος να μας ρωτήσει αν έχουμε πυρομαχικά. Με φώναξε: «Μανώλα, γύρνα στο όρυγμά σου να προφυλαχθείς γιατί θα μείνεις σαν αγραφύλακας στην αμπουλιάνα (λιβάδι). Αφού με συμβούλεψε στα χαλκιδικιώτικα να φυλάγομαι, χάθηκε μέσα στους καπνούς να μιλήσει με τους αξιωματικούς του 2^ου λόχου. Ήταν υπασπιστής του αντισυνταγματάρχη Σταυρουλόπουλου και μεγάλο παλικάρι.

Όταν αργότερα, την ίδια μέρα, εγώ σώθηκα και έμαθα ότι σκοτώθηκε ο λοχαγός, κάθησα κάτω από μια ελιά και έκλαψα σαν μικρό παιδί.»

Μαρτυρία του στρατιώτη του 2^ου λόχου της ΕΛΔΥΚ Βλαχόπουλου Νίκου, από τη Λειβαδιά:

«(…) Στην ανηφόρα του κολλεγίου κουβαλούσε τον τραυματία Γιαρμή, από τη Συκιά Χαλκιδικής ο λοχίας του λόχου μας και φίλος μου Μανώλας Άγγελος, από την Καλάνδρα Χαλκιδικής, που ανήκε στη διμοιρία του Μπόσινα, προς το μέρος μας. Οι δυνάμεις του τον εγκατέλειψαν, ζήτησε βοήθεια. Έτρεξε ο Γιαννέλης Αποστόλης από τον Άγιο Νικόλαο Χαλκιδικής και τον παρέλαβε αυτός. Τον έσερνε κυριολεκτικά, μέτρο-μέτρο. Όμως σε μια λακκούβα της ανηφόρας βαλλόμασταν από το 11^ο Τ.Σ. Ο Γιαννέλης αγκαλιά με τον Γιαρμή έμειναν μέσα στη λακκούβα. Ο Μπαρλάς που περνούσε σερνάμενος δίπλα αλαφιασμένος λέει στον Γιαννέλη: «Μας έφαγαν τα σκυλιά, προχώρα!» Τότε ο Γιαννέλης ούρλιαζε, στον φίλο του Μπαρλά: «Έλα δω να βοηθήσεις και ας σκοτωθούμε όλοι μαζί. Εγώ δεν αφήνω τον φίλο μας εδώ αβοήθητο.» Έτσι βοήθησε και ο Μπαρλάς και ο Γιαρμής σώθηκε, αν και έφαγε και άλλη σφαίρα στο μπούτι.(…)»

Το βιβλίο διατίθεται στα μεγάλα βιβλιοπωλεία, στην Κύπρο και στην Ελλάδα.