Η πρόσφατη δήλωση του προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη, στην τηλεοπτική εκπομπή του Γιάννη Καρεκλά, στο Sigma, περί «επισκεπτών εξ Ελλάδος» που «διδάσκουν πατριωτισμό» έχει, εύλογα, προκαλέσει αίσθηση και πολλά σχόλια. Κατά την άποψή μας, η συγκεκριμένη δήλωση συνιστά βαρύτατο θεσμικό ολίσθημα, πρωτοφανές στην ιστορία και στις σύγχρονες σχέσεις Κύπρου – Ελλάδας, αποτελώντας παράλληλα μιαν τραγικώς ατυχή επίδειξη αυταρχικού, αντιδημοκρατικού και διχαστικού λόγου.

Ο Άγγελος Συρίγος (τον οποίο φωτογράφιζαν οι δηλώσεις Αναστασιάδη), όπως κάθε επιστήμονας και κάθε πολίτης, έχει το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης. Και από τη στιγμή που εκτίθεται στον δημόσιο διάλογο, είτε με το συγγραφικό του έργο (όπου ξεχωρίζουν τα ογκώδη βιβλία για το Σχέδιο Ανάν και το πιο πρόσφατο για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις), είτε με τις υπόλοιπες παρεμβάσεις  του, γραπτές ή προφορικές (είναι ανάμεσα στους κορυφαίους Έλληνες ειδικούς για τα ελληνοτουρκικά) ο καθένας μπορεί να κρίνει, να επικρίνει, να συμφωνήσει ή να διαφωνήσει με τις απόψεις του. Από πού και ως πού, σε μια σύγχρονη δημοκρατία, ο κορυφαίος πολιτειακός άρχων ενός κράτους, απαγορεύει ή επιτρέπει τη δημόσια άποψη, ανάλογα με την καταγωγή του ομιλητή; Κατ’ αντιστοιχία, δηλαδή, είναι σαν να προσκληθεί ο πρόεδρος Αναστασιάδης σε ένα συνέδριο στην Αθήνα, με την επαγγελματική του ιδιότητα, του νομικού, και η όποια κριτική στις απόψεις του να προέρχεται όχι στο τι λέει ή τι υποστηρίζει αλλά στο από πού κατάγεται…

Όμως υπάρχουν και άλλα ζητήματα. Είναι ο ρόλος του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας αυτός, να μοιράζει πιστοποιητικά πατριωτισμού ή «πατριωτισμού»; Να επιτρέπει το δικαίωμα λόγου στο Κυπριακό στους μη Κύπριους επιστήμονες ή ειδικούς ανάλογα με το εάν συμφωνούν με την άποψή του; Και ποιος θα κρατά το …πατριωτικόμετρο; Θα χωρίσουμε τους «εξ Ελλάδος επισκέπτες» σε «καλούς» και «κακούς»; Και τι γίνεται, αν επεκταθεί αυτή η παραφροσύνη, και στον επιστημονικό μας χώρο, στην εκπαίδευση, στα ΜΜΕ, στην καθημερινότητά μας; Θα απαγορεύεται στους συνάδελφούς μας στον επαγγελματικό μας χώρο, να εκφράζουν την άποψή τους για το Κυπριακό ή την πολιτική κατάσταση στον τόπο, ανάλογα με το διαβατήριό τους; Με πρώτο διδάξαντα αυτήν την αυταρχική αντιδημοκρατική πρακτική τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος προέρχεται, κατά τα άλλα, από τη λεγόμενη «φιλελεύθερη παράταξη»; Αυτή θα είναι η πολυφωνική και δημοκρατική «Ομόσπονδη Κύπρος» που ονειρεύεται ο πρόεδρος Αναστασιάδης και για τέτοια «λύση» πασχίζει;

Στην ίδια αποστροφή της συνέντευξης περί «επισκεπτών εξ Ελλάδος» και «πατριωτισμού από καθέδρας», ο Ν. Αναστασιάδης τόνισε με έμφαση «ότι δεν είναι το δικό τους χωριό, η δική τους κωμόπολη, η δική τους πόλη που είναι υπό κατοχή». Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι αρκετά εύστροφος ώστε αντιλαμβάνεται πόσο μπορεί να δυναμιτίσει αυτή η φράση το εσωτερικό μέτωπο, ειδικά αυτήν την περίοδο, διχάζοντας τον πληθυσμό σε «Έλληνες» και «Κύπριους», πατριώτες και «πατριώτες», πρόσφυγες και μη πρόσφυγες, Κερυνειώτες και Λεμεσιανούς, οικογένειες με ανθρώπινες απώλειες στο πραξικόπημα και στην τουρκική εισβολή του 1974, υποστηρικτές του ναι ή του όχι το 2004, πολίτες με κουρεμένους τραπεζικούς λογαριασμούς τον Μάρτιο του 2013 ή επιτήδειους που κατάφεραν να βγάλουν τις καταθέσεις τους εκτός Κύπρου, κ.ο.κ. Εκτός και αν σκόπιμα άνοιξε το κουτί της Πανδώρας, απλώς για να αποπροσανατολίσει από την κριτική εις βάρος του ή για να συσπειρώσει τους οπαδούς του. Όπως και να έχουν τα πράγματα, έσπειρε θύελλες…

Ως προς τις εθνικές τους διαστάσεις, το πού έχουν οδηγήσει οι απαράδεκτες δηλώσεις του προέδρου Αναστασιάδη, μπορεί ο καθένας να διαπιστώσει με μια περιήγηση στο διαδίκτυο ή στα δημοσιεύματα του Τύπου. Δεν θα αναπαράγουμε τα όσα χολερικά γράφτηκαν ή γράφονται εναντίον των Ελλαδιτών ή της Ελλάδας. Αυτά ας τα δουν ο πρόεδρος της Δημοκρατίας και οι εν Κύπρω «εθνικόφρονες». Εμείς, απλώς θα επαναλάβουμε: «Ως ελεύθερος άνθρωπος, είμαι επισκέπτης εξ Ελλάδος».

Δημοσιεύθηκε στην εφημ. «Ο Φιλελεύθερος» στις 17 Δεκεμβρίου 2016