Ξεβράζει και πάλι ανθρώπινα κουφάρια η θάλασσα του Αιγαίου στις μικρασιατικές ακτές και στα ελληνικά νησιά. Οι τηλεοπτικές κάμερες καταγράφουν σοκαριστικές εικόνες άψυχων κορμιών, μικρών παιδιών ή των γονιών τους. Άλλες, εκατοντάδες, ίσως χιλιάδες, εξαθλιωμένοι πρόσφυγες χάνονται μεσοπέλαγα μεταξύ των ακτών της Αφρικής ή της Ασίας και της περιπόθητης Ευρώπης – γης της επαγγελίας, μακριά από την εικόνα και τη δύναμη της δημοσιότητας. Και όσοι καταφέρνουν να επιζήσουν, πληρώνοντας χρυσάφι στους πορθμείς τους, συνωστίζονται κατά χιλιάδες στα λιμάνια της Μυτιλήνης, της Σύμης, της Κω, αναμένοντας τη μεταφορά τους στην ηπειρωτική Ελλάδα, από όπου ξεκινά μια νέα οδύσσεια για τα Ελντοράντο του σύγχρονου κόσμου: Ειδομένη – Σκόπια – Βελιγράδι και από εκεί, ίσως βρεθεί ο δρόμος για μια πλούσια χώρα. Πιο δυτικά, ανάλογα δρομολόγια απόγνωσης προς τις χώρες της ευημερίας, της ειρήνης, των δημοκρατικών θεσμών, της καταναλωτικής αφθονίας.

Γνώριμο το σκηνικό εδώ και αιώνες στην Ανατολική Μεσόγειο. Ας θυμηθούμε μόνο, στον 20ό αιώνα, τους διωγμούς και τη βαρβαρότητα της γενοκτονίας των Αρμενίων και το μακελειό εις βάρος του μικρασιατικού ελληνισμού, το θαλασσινό ταξίδι για τους Χιώτες, Σαμιώτες και Δωδεκανησίους προς την Κύπρο κατά το 1941-1942 για να γλυτώσουν την πείνα που έφεραν οι Ναζί στην Ελλάδα και την άρνηση των τουρκικών αρχών να τους φιλοξενήσουν, την «Έξοδο» δεκάδων χιλιάδων Εβραίων προς την Παλαιστίνη, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, τα καραβάνια των δικών μας προσφύγων ύστερα από την πρώτη και τη δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής το 1974… Οδύσσειες λαών, εθνικών και θρησκευτικών ομάδων, είτε για να γλυτώσουν από τον πόλεμο, την πείνα, τον όλεθρο και τον αφανισμό, είτε επειδή διώχθηκαν από τον ξένο εισβολέα, από επιχειρήσεις εθνοκάθαρσης, από φανατικούς και μισαλλόδοξους, από τη διάλυση πολυεθνικών αυτοκρατοριών ή ομοσπονδιακών κρατών ή δικτατορικών καθεστώτων.

Η αδυναμία αντίδρασης του «πολιτισμένου κόσμου», των κρατών και του κάθε πολίτη, απέναντι στη διόγκωση του προσφυγικού προβλήματος αποδεικνύει την ηθική καταβαράθρωση του σύγχρονου αξιακού συστήματος. Οι προχτεσινές δηλώσεις του Βρετανού πρωθυπουργού (αφού μεσολάβησαν οι σκηνές με το τρίχρονο νεκρό αγοράκι), ότι «η Βρετανία είναι μια χώρα με ηθικές αξίες και εμείς θα αναλάβουμε τις ηθικές μας ευθύνες», ακούγονται σαν τραγική ειρωνεία και υπογραμμίζουν τα αδιέξοδα των σημερινών δημοκρατιών, στην εποχή της Pax Americana και της «ευρωπαϊκής ενοποίησης». Στις μέρες της παγκοσμιοποίησης, της θεοποίησης του χρήματος και της χωρίς αναστολές κερδοθηρίας, ποιες είναι οι «ηθικές αξίες», πώς λύνονται τα διεθνή προβλήματα, πώς επιβάλλεται το δίκαιο; Όπως στο Κυπριακό, όπου κάποιοι, ξεδιάντροπα πλέον, μας προπαγανδίζουν ότι με τη «λύση» θα … «βαφτούμε στο τάληρο»; Ή μήπως με τη δημιουργία, μέσω των ΜΚΟ, μιας νέας γενιάς σαράφηδων στις «προβληματικές χώρες», για τη λεγόμενη «επίλυση κρίσεων»; Ερωτήματα που απασχολούν, πλέον, τον λεγόμενο «μέσο πολίτη» όσο διαρκούν οι εικόνες με τα πλάνα από τη Μυτιλήνη ή τα ανθρώπινα κουφάρια στην παραλία της Αλικαρνασσού. Ή όσο διαρκεί μια φευγαλέα ματιά στα viral των μέσων «κοινωνικής δικτύωσης». Μέχρι να ακουστεί, ξανά, ποιος ξέρει πού και πότε, το νέο τραγούδι της απόγνωσης και του ξεσηκωμού των κολασμένων της γης…

Δημοσιεύθηκε στην εφημ. «Ο Φιλελεύθερος» στις 5 Σεπτεμβρίου 2015