21 Οκτωβρίου σήμερα, και θυμόμαστε την εξέγερση των Οκτωβριανών του 1931, όταν το αυθόρμητο και ανοργάνωτο ξέσπασμα της λαϊκής οργής εκτονώθηκε με τον εμπρησμό του αποικιακού Κυβερνείου, στον λόφο των Αγίων Ομολογητών, στη Λευκωσία. Παρότι η εξέγερση μεταδόθηκε σε όλες τις πόλεις και σε πολλές αγροτικές περιοχές του νησιού μας οι βρετανικές αρχές την κατέστειλαν εύκολα και σχεδόν άμεσα, έχοντας ζητήσει και πετύχει τη συνδρομή στρατού, ναυτικού και πολεμικής αεροπορίας (!) από την Αίγυπτο.

Στα επεισόδια μπροστά από το Κυβερνείο τραυματίστηκε πολύ σοβαρά ο 17χρονος Ονούφριος Κληρίδης, από τον Άγιο Θεόδωρο Αγρού, ο οποίος εξέπνευσε τις πρωινές ώρες της 23ης Οκτωβρίου 1931 στο Κυβερνητικό Νοσοκομείο Λευκωσίας. Στην αγγελία της κηδείας του, που δημοσιεύω πιο κάτω, ένα σπάνιο τεκμήριο των “Οκτωβριανών”, ο εκλιπών χαρακτηρίζεται ως “ο πρώτος μάρτυς της Εθνικής Ιδέας και της ελευθερίας της δούλης πατρίδος μας”. Η νεκρώσιμη ακολουθία εψάλη στον ναό της Φανερωμένης, χοροστατούντος του Αρχιεπισκόπου Κυρίλλου Γ΄, και στη συνέχεια σχηματίστηκε μια μεγάλη πομπή μέχτι την ταφή του στο κοιμητήριο του Αγίου Σπυρίδωνος, στη σημερινή Λεωφόρο Μακαρίου. Σύμφωνα με την αναγγελία της κηδείας είχε αποφασιστεί “Να παραχωρηθή δωρεάν χώρος εις το μάλλον περίοπτον μέρος του νεκροταφείου και να στηθή δημοσία δαπάνη μαρμαρίνη προτομή του ήρωος, προς Εθνικόν φρονηματισμόν και εις αιωνίαν ανάμνησιν”. Στην αγγελία αναφερόταν, τέλος, ότι θα ζητούσαν από τους “Οθωμανούς και Αρμενίους” εμπόρους να κλείσουν και αυτοί τα καταστήματά τους κατά την ώρα της κηδείας. Το κλίμα και μετά την κηδεία ήταν πολύ τεταμένο και απειλήθηκαν νέα εκτεταμένα επεισόδια. Το νεαρό θύμα της αποικιακής καταστολής εργαζόταν ως υπάλληλος σε καφενείο της Λευκωσίας και ήταν άριστος μαθητής της Νυκτερινής Σχολής της πόλης.