Την ερχόμενη Τετάρτη, στις  5 Νοεμβρίου 2014, θα παρουσιαστεί το βιβλίο «Οι Κύπριοι εθελοντές του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου: Τα Μητρώα, οι Κατάλογοι και ο Φόρος του Αίματος». Εκδόθηκε από τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και την Επιτροπή Καταρτισμού και Τήρησης Μητρώου Κυπρίων Εθελοντών Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, με επιμέλεια και εισαγωγή του γράφοντος. Η βιβλιοπαρουσίαση συμπίπτει με τη συμπλήρωση 75 χρόνων από την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, τον Σεπτέμβριο του 1939.

Στο βιβλίο περιλαμβάνονται τα ονόματα, η γεωγραφική καταγωγή και η ημερομηνία κατάταξης 16.624 Κυπρίων στρατιωτών, που είχαν ενταχθεί στο «Κυπριακό Σύνταγμα» και την «Κυπριακή Εθελοντική Δύναμη» μέχρι και τον Αύγουστο του 1945. Ο πρώτος εθελοντής του καταλόγου είναι ο Nevzat Halil, από τη Λευκωσία, με στρατιωτικό αριθμό CY 1, και ημερομηνία κατάταξης τις 2 Οκτωβρίου 1939. (Η κατάταξη στο «Κυπριακό Σύνταγμα», που διαλύθηκε τον Μάρτιο του 1950, συνεχίστηκε και μεταπολεμικά, με τελευταίο στρατολογηθέντα έναν στρατιώτη που κατατάχθηκε στις 3 Μαρτίου 1948.) Η δημοσίευση του πλήρους Μητρώου λύνει οριστικά το ζήτημα με τους αριθμούς των εθελοντών που κατατάχθηκαν στον βρετανικό στρατό στην Κύπρο, καθώς είχαν επικρατήσει από το 1960 και μετά, υπερβολικοί αριθμοί στη βιβλιογραφία, που διόγκωναν τη συμμετοχή σε 30.000 και 40.000 στρατιώτες. Από τα υπόλοιπα δεδομένα που εξάγονται, στεκόμαστε στα ονόματα 374 Κυπρίων στρατιωτών που σκοτώθηκαν ή απεβίωσαν σε διάφορα μέτωπα του πολέμου, αλλά και στην Κύπρο, και στον εντυπωσιακά μεγάλο αριθμό Κυπρίων αιχμαλώτων πολέμου: 2059 άνδρες του «Κυπριακού Συντάγματος» (σχεδόν όλοι είχαν καταταχθεί μέχρι τον Δεκέμβριο του 1940) καταγράφονται ως αιχμάλωτοι πολέμου ή ως «ελλείποντες» μετά το τέλος της συμμαχικής αποχώρησης από την Ελλάδα, τον Απρίλιο του 1941, και από την Κρήτη, τον επόμενο μήνα. Οι αριθμοί επιβεβαιώνουν τις τεράστιες απώλειες που είχε το «Κυπριακό Σύνταγμα» στην Ελλάδα, ένα γεγονός που είχαν κάθε λόγο να αποκρύψουν οι βρετανικές  και αποικιακές αρχές.

Τα αριθμητικά δεδομένα της κατάταξης στο «Κυπριακό Σύνταγμα» δείχνουν ότι η κύρια μάζα των εθελοντών (ποσοστό 41.9%) κατατάχθηκε κατά το 1940. Αντίθετα, το έτος με τη χαμηλότερη στρατολόγηση στο Κ.Σ. ήταν το 1942, με μόλις 309 νέους στρατιώτες, γεγονός που αντανακλά την απογοήτευση από τις πολεμικές εξελίξεις. Ο μήνας με τη μεγαλύτερη κατάταξη ήταν ο Νοέμβριος του 1940, γεγονός που οφείλεται στον πρωτοφανή ενθουσιασμό που προκάλεσε στην Κύπρο η ελληνική αντίσταση και το «ΟΧΙ» στην ιταλική επίθεση. Κατατάχθηκαν τότε 921 εθελοντές, το 7.5% του συνολικού αριθμού.

Σήμερα, απέμειναν στη ζωή μερικές εκατοντάδες βετεράνοι, που φεύγουν από κοντά μας, μήνα με τον μήνα. Ορισμένοι από αυτούς έχουν καταγράψει ή έχουν αφηγηθεί τις πολεμικές τους περιπέτειες. Ούτως ή άλλως, όλοι τους, «έχουν γράψει ιστορία» και αξίζουν τον απεριόριστο σεβασμό μας. Καθώς, όπως έλεγε και το δημοφιλές ανεπίσημο πολεμικό τραγούδι των Κυπρίων του 1939-1945 (ενταγμένο στο σεξιστικό και μιλιταριστικό πνεύμα και χιούμορ της τότε εποχής): «Βρε Χίτλερ εις τον πόλεμο βάλε ανθρώπους νέους, και άσε τις Γερμανίδες σου δώρο για τους Κυπραίους. Γιατί οι Κύπριοι ως τωρά, ποτέ δεν ντροπιαστήκαν, πολλές φορές πολέμησαν και νικητές εβγήκαν»…

Δημοσιεύθηκε στην εφημ. «Ο Φιλελεύθερος» την 1η Νοεμβρίου 2014