Δεν θα μιλήσουμε σήμερα, όπως είχαμε προαναγγείλει, για τα «επιδόματα», για μη θεωρηθεί ότι ασχολούμαστε, τέτοιες εποχές, με το παντεσπάνι της Μαρίας Αντουανέτας. Σε λίγες ημέρες κλείνουν τέσσερις μήνες από το σοκ της 16^ης Μαρτίου. Η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια αυξάνονται, η αξιοπιστία των πολιτών στο τραπεζικό σύστημα έχει φτάσει στο ναδίρ χωρίς να διαγράφεται ανάσχεση αυτού του κλίματος, ενώ σε ανάλογα επίπεδα κυμαίνεται και η εμπιστοσύνη στον πολιτικό κόσμο.

Αναρωτιέμαι, προσπαθώντας να κατανοήσω πώς σκέφτεται η πολιτική μας ηγεσία (κυβέρνηση και κόμματα), πώς άραγε, ο «ιστορικός του μέλλοντος» θα περιγράψει τις αιτίες που οδήγησαν στο «κυπριακό κραχ» του 2013; Θυμίζω πως μέχρι λίγα χρόνια πριν, η στερεότυπη εικόνα που επικρατούσε στην Κύπρο για τις αιτίες της ελλαδικής οικονομικής κατάρρευσης ήταν ότι «εκείνοι» ήταν τεμπέληδες, είχαν διεφθαρμένους πολιτικούς, αναξιοκρατία, κρατική διάλυση κ.ο.κ. Ενώ εμείς; Πώς θα δικαιολογήσει ένας μελλοντικός μελετητής την κυπριακή αδράνεια στο ελλαδικό κούρεμα τον Οκτώβριο του 2011 και την πρόσφατη αποδοχή του ξεπουλήματος των εκατοντάδων κυπριακών τραπεζικών υποκαταστημάτων στην Ελλάδα σε κάποιον κύριο Σάλλα; Την πρώτη φορά η κυβέρνησή μας συνελήφθη κοιμώμενη και τη δεύτερη διατελούσα υπό το κράτος πανικού. Ήταν δυο διαφορετικές κυβερνήσεις, όμως πρόκειται για τις δύο όψεις του ιδίου νομίσματος.

Στην κατάθεση, τον Σεπτέμβριο του 2011, του τότε προέδρου Δ. Χριστόφια για την καταστροφή στο Μαρί ενώπιον της επιτροπής Πολυβίου καταγράφηκε μια από τις ελάχιστες (δυστυχώς, συγκυριακές) ομολογίες για την κατάσταση της δημόσιας μηχανής αλλά και του τρόπου λήψης αποφάσεων στη χώρα μας. Έλεγε θυμίζω, τότε, ο κ. Χριστόφιας (ένα χρόνο αργότερα δήλωσε ότι θα κατέβαινε στους δρόμους υπέρ …της ΑΤΑ!):

«Είναι ξεκάθαρο στη δική μου αντίληψη ότι το όλο συμβάν αποτελεί μια αποτυχία του συστήματος. Αποτυχία λειτουργιών και συστημικών διαδικασιών οι οποίες κτίστηκαν μέσα από τις δεκαετίες στη βάση σκοπιμοτήτων και πέρα από τις αρχές της αξιοκρατίας και της χρηστής, διοίκησης. Υπάρχει στη λειτουργία της γραφειοκρατίας στον τόπο μας αδυναμία ελέγχου και αυτοελέγχου. Αυτές οι αδυναμίες δημιουργούν φαινόμενα αμέλειας, αναβλητικότητας και ευθυνοφοβίας. Δεν είναι πρόθεσή μου να μηδενίσω τη συνεισφορά και την προσφορά της ευρύτερης δημόσιας υπηρεσίας αλλά να σημειώσω τις αδυναμίες. Από την πρώτη στιγμή της ανάληψης της Προεδρίας καταβάλαμε προσπάθειες διόρθωσης όμως αυτές οι προσπάθειες δεν είναι εύκολες και συναντούν σημαντική αντίσταση από νοοτροπίες που έχουν παγιωθεί. (…) Δυστυχώς, αποδεικνύεται από τα ίδια τα γεγονότα ότι υπήρξε από τους αρμόδιους λάθος διάγνωση σε σχέση με την επικινδυνότητα του φορτίου. Υπήρξε από τους αρμόδιους υποτίμηση των κινδύνων.»

Η κατάρρευση της Κύπρου ως μοντέλου δημόσιας διοίκησης και πολιτικής διαχείρισης είχε ομολογηθεί από τον Σεπτέμβριο του 2011, όμως το πολιτικό μας σύστημα στάθηκε ανίκανο να πάρει μέτρα για να προλάβει ή να περιορίσει την καταστροφή. Σήμερα, όταν οι πολίτες αναζητούν εναγωνίως προσανατολισμό, οι πολιτικές μας ηγεσίες έχουν κολλήσει σε παρωχημένες αντιλήψεις ή είναι κραυγαλέα απούσες. Η κατάσταση απαιτεί γενναίες συλλογικές αποφάσεις, υπέρβαση ξεπερασμένων κομματικών παρωπίδων, ηγεσίες που να θυσιάζονται, να παραδειγματίζουν, να εμπνέουν, να διεκδικούν, να τολμούν τομές. Διαφορετικά, ας απολαύσουμε τον πιανίστα του Τιτανικού.

Δημοσιεύθηκε στην εφημ. “Ο Φιλελεύθερος” στις 6 Ιουλίου 2013.