Προσκλήθηκα και θα δώσω διάλεξη, με θέμα Ο Μακεδονικός Αγώνας και
η Κύπρος, στην ετήσια επετειακή πανηγυρική εκδήλωση της Εταιρείας
Μακεδονικών Σπουδών για τον Μακεδονικό Αγώνα, τη Δευτέρα 16
Οκτωβρίου 2023, ώρα 19.00 στην Αίθουσα Διαλέξεων της Εταιρείας,
στη Θεσσαλονίκη (Εθνικής Αμύνης 4).
Η διάλεξη εξετάζει τον αντίκτυπο των γεγονότων του Μακεδονικού Αγώνα στην Κύπρο
των αρχών του εικοστού αιώνα και την κυπριακή συμμετοχή στα σώματα των
Μακεδονομάχων. Με βάση, κυρίως, τον κυπριακό Τύπο της εποχής, αλλά και τις
λιγοστές αρχειακές και βιβλιογραφικές μαρτυρίες, παρουσιάζονται οι Κύπριοι
Μακεδονομάχοι (υπάρχουν πληροφορίες για εννέα αγωνιστές) και συνοπτικά η δράση
τους στη Μακεδονία στα 1904-1908· ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον πιο γνωστό από
αυτούς, τον Γεώργιο Αργυρίου Κυπραίο. 

Παράλληλα, παρουσιάζονται οι αντιδράσεις των κατοίκων του νησιού σε γεγονότα
της Μακεδονίας που προκάλεσαν συγκίνηση στην Κύπρο, όπως τα γεγονότα του
Ίλιντεν, ο θάνατος του Παύλου Μελά, η εξορία του Δράμας Χρυσοστόμου, η
δολοφονία του Γρεβενών Αιμιλιανού, η καταστροφή της Αγχιάλου, κ.ο.κ. Η απήχηση
του Μακεδονικού Αγώνα παρουσιάζεται και μέσω των κυπριακών εκδόσεων της εποχής,
της λογοτεχνικής παραγωγής και της διεξαγωγής δημόσιων εκδηλώσεων, όπως εθνικών
μνημοσύνων, εράνων υπέρ των προσφύγων της Ανατολικής Ρωμυλίας και οικονομικής
στήριξης των μακεδονικών συλλόγων της Αθήνας. Παράλληλα παρουσιάζονται, και οι
ανάλογες σχέσεις Κύπρου – Μακεδονίας σε επίπεδο προσώπων, στον εκπαιδευτικό και
εμπορικό τομέα στις αρχές του 20ού αιώνα. 

Τέλος, αναλύεται η σημασία του Μακεδονικού Αγώνα για την ανάπτυξη του
κυπριακού ενωτικού κινήματος και η θέση της Μακεδονίας και των ελληνικών
διεκδικήσεων στην περιοχή, στη ρητορική του κυπριακού αλυτρωτικού λόγου.

Τον ίδιο τίτλο (“Ο Μακεδονικός Αγώνας και η Κύπρος”), είχε και η
πρώτη μου ανακοίνωση σε επιστημονικό συνέδριο, ίσως το μεγαλύτερο που έγινε
ποτέ για τον Μακεδονικό Αγώνα, τον Οκτώβριο – Νοέμβριο του 1984, για τα 80
χρόνια από τον θάνατο του Παύλου Μελά. Ήμουν τότε νεαρός δευτεροετής
μεταπτυχιακός φοιτητής και το συνέδριο είχε ξεκινήσει στην Αίθουσα της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, που ήταν από τους συνδιοργανωτές του συνεδρίου. Εκείνη η ανακοίνωση ήταν η αφετηρία για την ενασχόλησή μου με τον κυπριακό εθελοντισμό, που έκτοτε αποτελεί έναν από τους βασικούς
άξονες της ερευνητικής και συγγραφικής μου δράσης.

Η πρόσκληση: