Οι σειρήνες που ήχησαν και σήμερα στις 8.20 το πρωί υπενθύμισαν με τον ανατριχιαστικό τους ήχο ότι πέρασαν πενήντα χρόνια από το χουντικό πραξικόπημα στην Κύπρο, το 1974. Στην πρώτη επέτειο, το 1975, τα πάντα ήταν ακόμη νωπά και οι πληγές θεόρατες. Τότε, αντί σειρήνων, στις 8.20 το πρωί, την ώρα που ξεκίνησαν τα τανκς ένα χρόνο πριν, κτύπησαν για δέκα λεπτά οι καμπάνες όλων των εκκλησιών στις ελεύθερες περιοχές ενώ οι σημαίες στα δημόσια κτίρια ήταν μεσίστιες. Αποφασίστηκε “αποχή από την εργασία επί παγκυπρίου κλίμακος”, δηλαδή όλα παρέμειναν κλειστά, ενώ ζητήθηκε και η ακινητοποίηση όλων των οχημάτων εκτός από όσα θα μετέφεραν τον κόσμο στα συλλαλητήρια.

Ολοήμερες εκδηλώσεις οργανώθηκαν στην Πάφο, τη Λεμεσό και στη Λάρνακα, με κεντρική αυτήν της πρωτεύουσας. Μετά από ειδική συνεδρία της Βουλής των Αντιπροσώπων το συλλαλητήριο στη Λευκωσία οργανώθηκε στην πλατεία μπροστά από το κτίριο της ΠΑΣΥΔΥ. Ακολούθησε πορεία προς το κατεστραμμένο προεδρικό μέγαρο από όπου μίλησε σε ένα μεγάλο συλλαλητήριο ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπος Μακάριος. Σε μια άλλη συμβολική εκδήλωση ο δήμαρχος της Λευκωσίας, Λέλλος Δημητριάδης, τοποθέτησε πινακίδες στην κεντρική πλατεία της πρωτεύουσας υλοποιώντας πρόσφατη απόφαση για τη μετονομασία της: από Πλατεία (Ιωάννη) Μεταξά σε Πλατεία Ελευθερίας.

Οι βραδινές εκδηλώσεις στη Λευκωσία φιλοξενήθηκαν στη Σχολή Τυφλών, όπου έγιναν τα εγκαίνια “Αντιστασιακής Κυπριακής Ζωγραφικής και Γλυπτικής” και ακολούθησε, στο αμφιθέατρο της Σχολής, καλλιτεχνική εκδήλωση. Τα κείμενα ανήκαν στον Άντρο Παυλίδη και ανεβάστηκαν αποσπάσματα από τους “Πέρσες” του Αισχύλου και την “Ειρήνη” του Αριστοφάνη και απαγγελίες από την “Κυπριακή Συμφωνία” του Θοδόση Πιερίδη. Ακολούθησε μουσικό πρόγραμμα με συνθέσεις των Γιώργου Κοτσώνη, Νάσου Παναγιώτου και Μάριου Τόκα. Στο πρόγραμμα περιλαμβανόταν και απόσπασμα από την “9η Ιουλίου” του Βασίλη Μιχαηλίδη, σε διασκευή του Κυριάκου Χατζηιωάννου, ως προσφορά του ΘΟΚ. Στο έπος του Βασίλη Μιχαηλίδη παραπέμπει και ο πρωτοσέλιδος τίτλος του “Φιλελεύθερου” της 15ης Ιουλίου 1975: “Ένα χρόνο μετά την προδοσία του πραξικοπήματος. Αλύγιστη στην Κύπρο η Ρωμιοσύνη”.

Από τις υπόλοιπα νέα της ημέρας ξεχωρίζει η είδηση ότι έγιναν ανάρπαστα στις τράπεζες τα ασημένια μετάλλια με τη μορφή του Μακαρίου (αξίας δώδεκα, έξι και τριών λιρών) και η αναγγελία για την άφιξη, για μια νέα επίσκεψη της Μελίνας Μερκούρη, με τηλεοπτικό συνεργείο για περιοδεία σε προσφυγικούς καταυλισμούς. Πριν από 49 χρόνια…