Απεβίωσε πριν από λίγες ημέρες στη Λεμεσό η Νίνα Δρουσιώτη Χατζημιλτή, αγωνίστρια της ΕΟΚΑ και σύζυγος του τομεάρχη Λεμεσού της ΕΟΚΑ Δήμου Χατζημιλτή, πρέσβη, στη συνέχεια, της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η κηδεία της έγινε χθες, 19 Ιουνίου 2024.

Η Νίνα στα νεανικά της χρόνια, κοριτσόπουλο, ανέλαβε και έφερε εις πέρας σημαντικές αποστολές και κρίσιμα καθήκοντα στον Απελευθερωτικό Αγώνα του 1955-1959, με αποκορύφωμα το γεγονός ότι ήταν μια από τους ελάχιστους που γνώριζαν το πιο μεγάλο μυστικό της ΕΟΚΑ, το κρησφύγετο του αρχηγού της οργάνωσης, Γεώργιου Γρίβα-Διγενή, στη Λεμεσό.  Μάλιστα, ήταν μια από τους επιβάτες στο αυτοκίνητο που με οδηγό τον αξιωματικό της Αστυνομίας Κωστή Ευσταθίου (Πασιήκωστη) μετέφερε τον Γρίβα από το Τρόοδος στη Λεμεσό, τον Ιούνιο του 1956. Απολάμβανε της απόλυτης εμπιστοσύνης του αρχηγού της ΕΟΚΑ, του οποίου υπήρξε προσωπική σύνδεσμος για μερικούς μήνες, αλλά και του τομεάρχη Λεμεσού και στενού συνεργάτη της, του αείμνηστου Δήμου Χατζημιλτή, ενός εκ των κορυφαίων και σεμνότερων στελεχών του 1955-1959. Ο Γρίβας-Διγενής την ονομάζει στο «Χρονικόν του Αγώνος ΕΟΚΑ 1955-1959», «μίαν των ικανωτέρων και δραστηριωτέρων Ελληνίδων της Κύπρου», ενώ αναφέρει ότι κατάφερε να ξεφύγει από τους διώκτες της «με πανουργίαν Οδυσσέως και αλύγιστον θάρρος».

Η Νίνα είναι ένα από τα πιο ξεχωριστά παραδείγματα της αστικής γυναικείας συμμετοχής στον απελευθερωτικό αγώνα. Μετέφερε αλληλογραφία του αρχηγού της ΕΟΚΑ στο Ελληνικό Προξενείο στη Λευκωσία, προς μεγάλη έκπληξη του αείμνηστου Αριστοτέλη Φρυδά, τότε βοηθού Γενικού Προξένου, ο οποίος, όπως μου αφηγήθηκε ο ίδιος πριν χρόνια, την πρώτη φορά που την είδε στο γραφείο του νόμισε ότι ήταν μαθήτρια Γυμνασίου και δεν ήξερε εάν μπορούσε να την εμπιστευθεί… Μια άλλη παράτολμη αποστολή που δεν ξέχασε ποτέ της ήταν όταν συνόδευσε, μαζί με την Αλίκη Στρογγυλού, τον Ανδρέα Παπαδόπουλο και τον Δήμο Χατζημιλτή, τον Γρηγόρη Αυξεντίου από τη Λεμεσό, όπου είχε υποβληθεί σε εγχείρηση, στην επιστροφή του στη Μονή Μαχαιρά.

Μετά το τέλος του αγώνα της ΕΟΚΑ ο γάμος της με τον Δήμο Χατζημιλτή και η οικογένειά τους ήταν η φυσική συνέχεια του έρωτα για την ελευθερία και της συμμετοχής τους στην ένοπλη πάλη για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Ο σύζυγός της διορίστηκε στη διπλωματική υπηρεσία του νέου κράτους και η Νίνα τον ακολούθησε και στάθηκε αντάξια δίπλα του στα διάφορα πόστα που του ανατέθηκαν μέχρι την αφυπηρέτησή του, στη Νέα Υόρκη (1960-1969), στη Μόσχα (1969-1979) και στην Αθήνα (1979-1988).

Η Νίνα ήταν μια αστραφτερά λαμπερή προσωπικότητα, ένας αεικίνητος και πρόσχαρος άνθρωπος, μια αφοσιωμένη σύζυγος, μητέρα, γιαγιά και φίλη.

Συνδεθήκαμε στενά τα τελευταία χρόνια, όταν είχε αφιερωθεί στην έκδοση του βιβλίου του συζύγου της, που έφυγε από τη ζωή τον Φεβρουάριο του 2016. Το βιβλίο του Δήμου Χατζημιλτή, «Οι γενναίοι του 1955. Μνήμες ενός Τομεάρχη του Αγώνα» εκδόθηκε με δική μου επιμέλεια και εισαγωγή από τις εκδόσεις Κώστα Επιφανίου το 2018 στη Λευκωσία. Τα τελευταία χρόνια πείστηκε να γράψει και η ίδια το δικό της βιβλίο και η πανδημία και η απομόνωση την βοήθησαν να στρωθεί να το τελειώσει. Δεν πρόλαβε να το δει τυπωμένο, είδε όμως την τελική μορφή της έκδοσης για την οποία είχε αφιερώσει με ενθουσιασμό μεγάλο μέρος του χρόνου της το τελευταίο διάστημα. Η αυτοβιογραφία της, οι ιστορίες της, θα κυκλοφορήσει τις επόμενες βδομάδες από τις εκδόσεις «Ρίζες», στη Λευκωσία.

Η Νίνα έφυγε από τη ζωή ένα μήνα μετά τα ενενηκοστά της γενέθλια. Είμαι σίγουρος ότι έφυγε χαμογελώντας. Στην κηδεία της ήμασταν λιγοστοί, οι περισσότεροι συγγενείς: Τα δυο κορίτσια της, τα εγγόνια της, που την λάτρευαν, μετρημένοι συναγωνιστές και συναγωνίστριές της. Ένας κόσμος, οι αγωνιστές και οι αγωνίστριες της ΕΟΚΑ που ολοένα και λιγοστεύουν…  

Ήταν μια σπουδαία Ελληνίδα της Κύπρου, που μετά το 1960 γύρισε τον κόσμο και γνώρισε κορυφαίες παγκόσμιες προσωπικότητες του περασμένου αιώνα παραμένοντας πάντα η ίδια. Όπως όταν στα παιδικά της χρόνια έπαιζε ανέμελα στη γειτονιά της Αγίας Ζώνης στη Λεμεσό και όταν, νεαρή γυναίκα, μετέφερε την αλληλογραφία της ΕΟΚΑ ξεγλιστρώντας από τις διωκτικές αποικιακές αρχές. Με το φωτεινό πρόσωπο, το πλατύ αρχοντικό γέλιο και την πίστη στις αξίες και στα ιδανικά με τα οποία μεγάλωσε και για τα οποία αγωνίστηκε.

Ώρα σου καλή, Νίνα!

Η Νίνα Δρουσιώτη Χατζημιλτή. Η φωτογραφία από το “Χρονικόν Αγώνος ΕΟΚΑ”.