Πριν από λίγους μήνες κυκλοφόρησε η νέα ποιητική συλλογή της Μόνας Σαββίδου Θεοδούλου, γνωστής Λεμεσιανής φιλολόγου και λογοτέχνιδος, με μικρασιατικές ρίζες, προέδρου από την ίδρυσή του (2010) του «Συνδέσμου Μικρασιατών Κύπρου». Τίτλος: «Ο μυστικός νυχτοφύλακας. 100 Χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή 1922-2022» (εκδόσεις Αρμίδα, Λευκωσία 2023, σελ. 69).

Από τη συλλογή επιλέγω το πρώτο ποίημα με τίτλο «Πρόσφυγας».

Πρόσφυγας

Όσο μεγαλώνω

Οι αναμνήσεις με βαραίνουν

μπρούντζος ασήκωτος,

τόνοι μαρμάρου.

Κλείνω τα μάτια.

Να φυλάξω ένα βλέμμα

Για το αύριο.

Καλύτερα να ονειρεύομαι

παρά να θυμάμαι.

Ο νόστος με αναστατώνει.

Τόσα χρόνια τόσοι αιώνες.

Κι εγώ στη ρίζα του στροβίλου

πρόσφυγας από γενιά

κι από συνείδηση.

Ο «Σύνδεσμος Μικρασιατών Κύπρου» οργανώνει αύριο, Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου, στον ναό της Αγίας Νάπας Λεμεσού το μνημόσυνο «υπέρ των κληρικών και λαϊκών που χάθηκαν στη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 καθώς και των Μικρασιατών προσφύγων του 1922 που απεβίωσαν στην Κύπρο μέχρι σήμερα».

Στην ίδια πόλη, στη Λεμεσό, όπου πριν από λίγες ημέρες ομάδα φασιστοειδών κουκουλοφόρων, που ζήλωσαν τη δόξα των Κου Κλουξ Κλαν, των ναζιστικών ταγμάτων εφόδου και των ορδών του Μεντερές στην Κωνσταντινούπολη το 1955, επιτέθηκαν σε ανυποψίαστους ανθρώπους, σε περιουσίες και σε υποστατικά τους, επιλέγοντας τα θύματά τους ανάλογα με τον τόπο της καταγωγής και το χρώμα τους.

Δεν θα σταθώ στο παρόν κείμενο στο «μεταναστευτικό» και στις πτυχές του, όπως το αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια με οξύτητα η Κυπριακή Δημοκρατία και η κυπριακή κοινωνία. Έχουν γραφτεί, ειπωθεί και αναλυθεί τόσα πολλά, εδώ και αρκετές μέρες. Και προφανώς δεν πρόκειται για απλό ζήτημα, όπως σύνθετο και βαθύ είναι το ζήτημα του ρατσισμού (αλλά και του εξ επαγγέλματος «αντιρατσιστικού» ρατσισμού) στον σύγχρονο κόσμο και δη στο ημικατεχόμενο νησί μας. Όπου η ρητορική μίσους και οι απόλυτες βεβαιότητες ζουν, βασιλεύουν και ανατροφοδοτούνται σε γήπεδα, κομματικούς καφενέδες και στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.

Όμως ένα είναι σίγουρο: η βαρβαρότητα και οι βανδαλισμοί των πρόσφατων περιστατικών της Λεμεσού, επιβάλλεται να αντιμετωπιστούν με την ανάλογη αυστηρότητα από τη δικαιοσύνη, και επιτέλους, και από την αστυνομία…. Όσο είναι ακόμη νωρίς.

Δυο μόνο σύντομα σχόλια, για την προπέτεια δυο συνθημάτων των κουκουλοφόρων της Λεμεσού. Το ένα το είδαμε στις φωτογραφίες του πανό που κρατούσαν υπερηφάνως δυο κουκουλοφόροι: “Refugees” not Welcome.

Σκέφτομαι: Άραγε σε ποιους πρόσφυγες δεν προστέθηκαν «εισαγωγικά»; Μήπως έλειψαν «τα εισαγωγικά» από τους αντίστοιχους πρόσφυγες του 1922 ή του 1974;

Και το δεύτερο για το προγονικό σύνθημα «Η Κύπρος είναι ελληνική», που ακούγεται σε βίντεο από την επίθεση των κουκουλοφόρων εναντίον ξένων περιουσιών και ανυποψίαστων ανθρώπων στη Λεμεσό. Για να ανακαλέσει η πικρή μνήμη τους σεφερικούς στίχους για μια αντίστοιχη ανέξοδη εθνοκαπηλεία από τη δικτατορία του 1967-1974:

«Ελλάς· πυρ! Ελλήνων· πυρ! Χριστιανών· πυρ!
Τρεις λέξεις νεκρές. Γιατί τις σκοτώσατε;»